سید مرتضی زاهدی

ملاتونین به عنوان ترکیبی چندمنظوره در گیاهان در کاهش اثرات مخرب تنش ها از جمله شوری عمل می کند. مطالعه حاضر برای بررسی اثر ملاتونین بر تحمل تنش شوری در دانهال های زیتون انجام گرفت. در این تحقیق برگ های دانهال های زیتون رقم زرد با غلظت های صفر، 100 و 200 میکرومولار ملاتونین در شرایط شوری {صفر، 45 (شوری متوسط) و 90 (شوری شدید) میلی مولار NaCl} تیمار شدند. همانگونه که نشان داده شد با بهبود پارامترهای رشد و محتوای آب نسبی و نشت الکترولیت کم تر کاربرد ملاتونین خسارات تنش شوری را به گونه ای موثر از طریق افزایش ظرفیت فتوسنتزی بهبود بخشید. همچنین ملاتونین به طور چشمگیری کاهش القاشده توسط شوری در آنزیم های آنتی اکسیدانی نظیر کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز و اسکوربات پراکسیداز را جبران کرد. همانگونه که با مهار رادیکال آزاد H2O2 و مالون دی آلدهید را کم کرد. به علاوه سطوح افزایش یافته اسمولیت ها (پرولین، گلایسین بتائین و قندهای محلول کل) در برگ های دانهال های زیتون تیمارشده با ملاتونین در شرایط شوری نشان داده شد. از سوی دیگر ملاتونین سبب کاهش Na+ و Na+/K+ در برگ های دانهال های زیتون شد و از طرف دیگر سطوح Ca2+ و K+ را زیاد کرد. به علاوه دانهال های زیتون تیمار شده با ملاتونین مقدار بیشتری ایندول استیک اسید و آبسیزیک اسید را تجمع دادند که اهمیت حیاتی در مکانیسم های پاسخ گیاهان به شوری دارد. نتایج این تحقیق ثابت کرد که کاربرد ملاتونین بیرونی می تواند اثرات منفی تنش شوری را با افزایش تحمل تنش شوری در دانهال های زیتون مدیریت کند.