امین عباسی

یکی از عوامل دستیابی به عملکرد بالا در واحد سطح، درصد و سرعت بالای جوانه زنی بذرها و استقرار مناسب تر گیاهچه های حاصل از بذرهای کشت شده می باشد. روی به عنوان یک عنصر ضروری برای رشد و نمو گیاهان، از نقش کلیدی در بسیاری از فرآیندهای متابولیکی برخوردار بوده و تأثیر مثبتی را بر جوانه زنی بذرها دارد. اثر پیش تیمار بذر با محلول هایی با غلظت 0/5، 1 و 2 درصد سولفات روی بر تسهیم اندوخته بذر، آغاز خودپروری گیاهچه گندم و فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز طی پژوهشی به صورت فاکتوریل بر پایه ی طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار، در دانشگاه مراغه در سال 1392 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کلیه شاخص های مورد مطالعه به طور معنی داری تحت تأثیر پیش تیمار روی قرار گرفتند. مقایسه میانگین صفات اندازه گیری شده نشان داد که افزایش غلظت روی به یک درصد، اثرات مثبتی بر صفات مورد مطالعه داشته و برعکس، افزایش غلظت این عنصر به بیش از یک درصد موجب تغییرات منفی در صفات مزبور گردید. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد، میزان وزن خشک دانه در تیمار شاهد و سولفات روی 0/5 درصد به ترتیب در روزهای 21 و 20به سطح ثابتی رسیدند که پس از بازه های یاد شده این مقدار ثابت ماند. همچنین، میزان وزن خشک کل، در تیمار شاهد و سولفات روی به ترتیب در روزهای 15و 13 به وزن اولیه خود (وزن بذر) دست یافت. به علاوه، رشد خودپروری گیاه طی 12-10 روز پس از خیساندن آغاز شد. بذرهای تیمار شده با 0/5 و 1 درصد سولفات روی نسبت به سطوح دیگر آن دارای سطح برگ بیشتری بودند. این امر می تواند در نتیجه ی ورود زودتر گیاهچه های حاصل از این تیمارها به مرحله خودپروری باشد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات اتمام اندوخته بذر، جبران اندوخته بذر، وزن خشک ریشه چه و وزن خشک ساقه چه مؤید این امر بود. در همین راستا پیش تیمارهای 0/5 و 1 درصد سولفات روی زودتر از تیمارهای شاهد و 2 درصد روی به خودپروری رسیدند که با توجه به نتایج آزمایش ها پیش تیمارهای 0/5 و 1 درصد برگزیده شدند