امین عباسی

گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) گیاهی چند منظوره است که به ویژه به دلیل برخورداری آن از اسیدهای چرب چند اشباعی به عنوان گیاه روغنی کشت می شود. اما تنش خشکی بین فصلی و انتهای فصل علاوه بر کاهش عملکرد دانه سبب تغییر در کیفیت محصول نیز می شود. از طرفی استفاده از نانو ذرات به خاطر سطح تماس بالای آنها، می تواند موجب کاهش اثرات ناشی از تنش های محیطی شود. به همین منظور، پژوهش حاضر برای بررسی اثرات افشانه کردن نانو دی اکسید سیلیکون (10 و 20 میلی مولار)، نانو دی اکسید تیتانیوم (25 و 50 میلی مولار) و نانو اکسید روی (30 و 60 میلی مولار) بر رشد و عملکرد گلرنگ بهاره در سه رژیم رطوبتی متفاوت (مرطوب (عدم تنش)، تنش کم آبی و تنش شدید) در سال 1394 انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد نانو ذرات تأثیر مثبتی بر کاهش اثرات منفی تنش خشکی داشت. در بین نانوذرات، کاربرد نانو تیتانیوم توانست شاخص سبزینگی، غلظت پروتئین، خاکستر، روغن دانه، درصد رطوبت، آنزیم آلفا-آمیلاز و دمای کانوپی را به ترتیب 11/45، 28/68، 15/47، 14، 38/02، 16/38 و 16/71 درصد بهبود بخشد. با توجه به اهمیت اسیدهای چرب لینولئیک و اولئیک، بیشترین مقادیر این اسیدهای چرب به ترتیب در تیمارهای نانو تیتانیوم 50 میلی مولار و عدم کاربرد نانو کود در شرایط تنش خشکی مشاهده شد. به عنوان نتیجه نهایی از پژوهش حاضر می توان اذعان کرد که کاربرد نانوذرات به خصوص نانو تیتانیوم می تواند با تأثیر مثبت بر کاهش اثرات تنش خشکی سبب بهبود کمّی و کیفی روغن دانه گلرنگ شود.