بهمنظور بررسی سازگاری برخی اکوتیپهای زعفران زراعی (sativus Crocus (نسبت به شرایط اقلیمی شهرسـتان م راغـه، آزمایشـی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال متوالی (1392-1393 (اجرا شد. اکوتیپهای موردمطالعـه شـامل بردسـکن، سبزوار، تربتحیدریه، کاشمر، تایباد، آبرود، دوغآباد، اسفیوخ، مرند 1 ،مرند 2 ،بناب 1 و بناب 2 بودند. صـفات مـورد ارز یـابی شـامل وزن تـر کلاله، وزن خشک کلاله، طول خامه، طول کلاله، درصد سبز شدن، سرعت سبز شدن، ارتفاع گل، درصد گلدهی، سرعت گلدهی، وزن تـر و خشک گل و عملکرد خشک کلاله در واحد سطح بود. نتایج نشان داد تمامی اکوتیپها از درصد سبز شـدن و اسـتقرار خـوبی در سـال اول برخوردار بودند، ولی با شروع یخبندان، اکوتیپهای آبرود، اسفیوخ و تایباد سازگاری کمتری به دماهای پایین نشان دادند. بین اکوتیـپ هـا از لحاظ صفات تعداد گل در واحد سطح، درصدگلدهی، درصد سبز شدن و میانگین وزن تر گـل در سـطح احتمـال 05/0 اخـتلاف معنـی داری وجود داشت. همچنین اختلاف آماری معنیداری در سطح احتمال 01/0 برای سرعت گلدهی و سبز شدن در بین اکوتیپهـای موردبررسـ ی مشاهده شد. بالاترین درصد سبز شدن در سال دوم مربوط به اکوتیپ مرند 2 بود، ولی اکوتیپ سبزوار بالاترین سـرعت گلـدهی و بیشـترین درصد گلدهی را به خود اختصاص داد. با وجود پایین بودن عملکرد اکوتیپهای مرند 1 و سبزوار در سال استقرار، ایـن دو اکوتیـپ در سـال دوم بیشترین عملکرد را نشان دادند، بهطوریکه مقدار تولید سال دوم اکوتیپ سبزوار 5/1 کیلوگرم در هکتار و اکوتیپ مرند 1 4/1 کیلوگرم در هکتار بود. در مجموع، نتایج نشان داد که اکوتیپهای مرند جهت کاشت در شهرستان مراغه مناسب بوده و استفاده از بنههـای خـارج از استان توصیه نمیگردد.
