احمد اسمعلی

شـیوع فریبکاری تحصـیلی در مراکز و مؤسـسـات آموزشـی، به ناکارآمدی و ناتوانی فارغالتحصـیلان منجر میشـود؛ بنابراین، پژوهش حاضـر با هدف طراحی مدل سـاختاری فریبکاری تحصـیلی دانشـجویان علوم پزشـکی، بر اسـاس فراشـناخت اخلاقی، هویت اخلاقی و خودکـارآمـدی اخلاقی انجـام گرفـت. روش پژوهش، همبســتگی از نوع معادلات سـاختاری بود. تعداد 350 نفر از دانشـجویان دانشـگاه علوم پزشـکی تبریز در سـال ،1401 جامعهی آماری تحقیق را تشـکیل دادند که با اسـتفاده از روش نمونهگیری تصــادفی ســاده، برای مطالعه انتخاب شــدند. برای گردآوری دادهها، پرســشنامههای اس ـتاندارد فریبکاری تحصـیلی (پارکز-لدوک، گوای و مولیگان، 2022)، فراش ـناخت اخلاقی (مـک مـاهون و گود، 2016)، هویـت اخلاقی (بلـک و رینولـدز، 2016) و خودکارآمدی اخلاقی (هانا و آوولیو، 2010) به کار گرفتـه شــدند. در تحلیل دادهها، از ضـریب همبسـتگی پیرسـون، بوت اسـتراپ و سـوبل، در بسـتر نرمافزارهای آماری spss و Amos نسـخهی 24 اسـتفاده شـد. نتایج نشـان داد، اثر مسـتقیم خودکارآمدی اخلاقی (/34 -0)، هویت اخلاقی (/25 -0) و فراشناخت اخلاقی (/29 -0) در برآورد فریبکاری تحصـیلی دانشـجویان معنیدار اسـت. اثر غیرمسـتقیم هویت اخلاقی (/97 -1 =value-t (و فراشــناخت اخلاقی (/06 -2 =value-t (با میانجیگری نقش واســطهای خودکارآمدی اخلاقی بر فریبکاری تحصــیلی دانشــجویان معنیدار بود. با توجه به اثر واســطهای خودکـارآمـدی اخلاقی در مـدل فریـبکـاری تحصــیلی، بـه نظر میرسـ ـد خودکـارآمـدی اخلاقی در افزایش اثرات فراشــنـاخـت اخلاقی و هویـت اخلاقی در کـاهش میزان فریبکاری تحصیلی مؤثر است.