عزت اله اسفندیاری

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﮐﻤﺒﻮد روی در ﺧﺎکﻫﺎی آﻫﮑﯽ -ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ اﯾﺮان و ﮐﻤﺒﻮد ﻧﺎﺷﯽ از آن در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎ و اﺛﺮات ﺳﻮء ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽﮔﺮدد. ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎﮐﯽ ﮐﻮد ﺣﺎوی روی )ﺳﻮﻟﻔﺎت آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﻠﺪاﻧﯽ در ﺧﺎک ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ،( آﻫﻦ، ﻣﺲ و ﻣﻨﮕﻨﺰ ، روی( ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻨﺎﺻﺮ رﯾﺰﻣﻐﺬی داﻧﻪ ﮔﻨﺪم )ﻣﻨﺠﻤﻠﻪ روی در داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺮاﻏﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا در آﻣﺪ. اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺎﮐﺘﻮرﯾﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮکﻫﺎی ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﺎ 1393 ﻃﯽ ﺳﺎل ﻣﯿﻠﯽﮔﺮم ﺑﺮ 5 ﭼﻬﺎر ﺗﮑﺮار اﺟﺮا ﺷﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر اول ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﺎرﺑﺮد روی ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺪم ﮐﺎرﺑﺮد )ﺷﺎﻫﺪ( و ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎﮐﯽ روی ﺑﻪ ﻣﯿﺰان و 93-، آﯾﺪﯾﻦ93-، ﻓﯿﺮات95-، ﺳﯿﻼن2000 -ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺧﺎک از ﻣﻨﺒﻊ ﺳﻮﻟﻔﺎت روی ﺑﻮد و ﻓﺎﮐﺘﻮر دوم ارﻗﺎم ﮔﻨﺪم ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎﻟﮑﺎﻟﯽ آﻫﻦ، ﻣﺲ و ، اوزﺑﮏ ﺑﻮدﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎﮐﯽ ﺳﻮﻟﻔﺎت روی ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ و ﻣﺤﺘﻮای ﻋﻨﺎﺻﺮ رﯾﺰﻣﻐﺬی روی ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺷﺎﻫﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ و 3 اﻟﯽ 1/5 ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﻏﻠﻈﺖ روی و ﻣﺲ داﻧﻪ در ﺣﺪود ، ﻣﻨﮕﻨﺰ در داﻧﻪ ﮔﻨﺪم ﺷﺪ درﺻﺪ در داﻧﻪ ﻓﺰوﻧﯽ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ. در ﺑﯿﻦ ارﻗﺎم ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﯿﺰ از ﻧﻈﺮ ﻣﯿﺰان اﻧﺒﺎﺷﺖ 25 و 23/8ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻏﻠﻈﺖ آﻫﻦ و ﻣﻨﮕﻨﺰ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻏﻠﻈﺖ روی، آﻫﻦ، ﻣﺲ و ﻣﻨﮕﻨﺰ داﻧﻪ در ارﻗﺎم ، ﻋﻨﺎﺻﺮ رﯾﺰﻣﻐﺬی در داﻧﻪ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽداری وﺟﻮد داﺷﺖ و ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ در رﻗﻢ اوزﺑﮏ ﺑﻮد. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎﮐﯽ ﺳﻮﻟﻔﺎت روی 93- و ﻓﯿﺮات95 -ﺳﯿﻼن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻏﻠﻈﺖ روی در داﻧﻪ ﮔﻨﺪم را ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪای اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﻋﻨﺎﺻﺮ رﯾﺰﻣﻐﺬی آﻫﻦ، ﻣﺲ و ﻣﻨﮕﻨﺰ را ﻧﯿﺰ و 95 - اﻓﺰاﯾﺶ داده و ﺑﺎﻋﺚ ﻏﻨﯽﺳﺎزی داﻧﻪ ﻣﯽﺷﻮد .ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﻮﻟﻔﺎت روی ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ داﻧﻪ ﮔﻨﺪم و ﮐﺸﺖ ارﻗﺎم ﺳﯿﻼن . در ﺧﺎکﻫﺎی ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد 93-ﻓﯿﺮات