اسماعیل کریمی

افزایش کارآیی گیاه پالایی به منظور مدیریت زیست فراهمی و یا حذف فلزات سنگین از خاک به سبب مقبولیت این روش یکی از زمینه های بسیار مهم مطالعاتی به شمار می رود. بهره گیری از حضور باکتری های محرک رشد در ریزوسفر گیاهان زراعی و همچنین تقویت تولید متابولیت های موثر میکروبی مانند تولید اکسین، فرصت پتانسیل بسیار مناسبی جهت افزایش کارآیی گیاه پالایی است. لذا این مطالعه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی به منظور بررسی تاثیر باکتری باسیلوس آتروفئوس 1-54 به عنوان محرک رشد در گیاه پالایی کادمیوم توسط چاودار با افزودن پیش ماده تولید اکسین توسط این باکتری ها یعنی تریپتوفان به عنوان متابولیت میکروبی موثر در حضور غلظت های مختلفی از کادمیوم (صفر، 50 و 100 میلی گرم در لیتر) انجام گردید. بذور چاودار با باکتری باسیلوس آتروفئوس تلقیح و پس از کشت در گلدان های پلاستیکی با بستر پرلیت با محلول هوگلند آبیاری گردیدند. گیاهچه ها بعد از استقرار تحت سطوح مختلف کادمیوم (0، 50 و 100 میلی گرم در لیتر) قرار گرفته و با غلظت های 0 و 100 میلی گرم در لیتر اسید آمینه تریپتوفان تیمار گردیدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کادمیوم سبب کاهش وزن خشک ریشه، ساقه، وزن تر برگ، شاخص سطح برگ و غلظت آهن گردید. در غلظت 50 میلی گرم در لیتر کادمیوم، تلقیح با باکتری در حضور تریپتوفان به ترتیب سبب افزایش 105 و 6/34 درصدی مقدار کادمیوم ریشه و اندام هوایی نسبت به تیمارهای بدون تلقیح گردید. همچنین در این سطح از کادمیوم، کاربرد تریپتوفان برای گیاهچه های تلقیح شده سبب افزایش ولی برای گیاهچه های تلقیح نشده سبب کاهش مقدار کادمیوم ریشه گردید. در غلظت 100 میلی گرم در لیتر کادمیوم، تلقیح با باکتری تاثیر معنا داری در مقدار کادمیوم ریشه و اندام هوایی نداشت، اما کاربرد تریپتوفان سبب کاهش مقدار این صفات گردید. در غلظت 50 میلی گرم در لیتر کادمیوم، تلقیح با باکتری در شرایط عدم حضور و حضور تریپتوفان به ترتیب سبب افزایش 30 و 106 درصدی فاکتور انتقال کادمیوم از خاک به ریشه گردید. مایه زنی باکتری سبب کاهش 2/17 درصدی فاکتور انتقال کادمیوم از ریشه به اندام هوایی چاودار گردید. در شرایط تنش ملایم کادمیوم (50 میلی گرم در لیتر)، کاربرد تریپتوفان سبب افزایش فاکتور تجمع زیستی در گیاهچه های تلقیح شده با باکتری گردید اما در مورد گ