اسماعیل کریمی

اکسین تولید شده توسط باکتریهای محرک رشد در ریزوسفر گندم می تواند به بهبود عملکرد آن در شرایط بروز تنش کم آبی کمک کند. با توجه به وقوع تنشهای کم آبی در کشور و تأثیر سوء آن بر عملکرد گندم، جهـت بررسی ایـن موضـوع آزما یشـی گلخانـه ای بـه روش هیدروپونیک به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با تیمارهایی شامل دو نـوع بـاکتر ی محـرک رشـد 40 simplex Bacillus، 52 simplex Bacillus ،دو سطح رطوبتی (50 و 80 درصد ظرفیت نگهداری آب در پرلیت) و دو سطح تریپتوفان (کاربرد و عدم کـاربرد) در سه تکرار در سال 1398 در دانشگاه مراغه طراحی شد. نتایج به دست آمده نشان دادند که در شرایط تنش رطـوبتی 50 درصـد ظرف یـ ت زراعی کاربرد تریپتوفان بدون مایه زنی باکتریایی باعث افت 5 درصد عملکرد ماده خشک گندم شد. مایه زنی بـاکتر ی 40 simplex Bacillus بدون کاربرد تریپتوفان در حالی باعث افزایش 25 درصد این صفت شد، که افزودن تریپتوفان باعث کاهش 17 درصد عملکرد این صـفت نسبت به این تیمار شد. تحت شرایط تنش فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمارهای مایه زنی شده با باکتری 40 simplex Bacillus نسبت به شـاهد 33 درصد و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز 3/2 برابر افزایش فعالیت داشت. از این رو، با استناد به یافتههـا ی ایـ ن پـژوهش بـه لحـا ظ فیزیولوژیکی باکتری مذکور توانست با بهبود سیستم آنتی اکسیدانی در شرایط بروز تنش اکسیداتیو منـتج از تـنش رطـوبتی باعـث بهبـود عملکرد ماده خشک شود. کاربرد تریپتوفان تأثیر چشمگیری بر افت عملکرد داشت که میتوان این موضوع را ناشی از زیادی کاربرد غلظت آن 100 میلی گرم بر لیتر و ایجاد اختلال هورمونی در گندم دانست.