ابراهیم سامی

جزیرۀ حرارتی یک متغیر مهم در مطالعات اقلیمی و زیستمحیطی محسوب میشود. امروزه رشد جمعیت و توسعۀ شهرنشینی یکی از عوامل مؤثر بر افزایش دمای هوا در نواحی شهری است که موجب ایجاد جزیرۀ حرارتی بر روی این مناطق در مقایسه با محیط اطراف میشود و اثرات ناشی از آن میتواند نقش اساسی و مهمی در کیفیت هوا و به تبع آن سالمت عمومی ایفا نماید. ازاینرو، این پژوهش با استفاده از دادههای ماهوارهای لندست به بررسی نقش کاربری اراضی در ایجاد جزایر حرارتی شهرمراغه، طی دورههای زمانی 1984 ،1994 و 2020 پرداخته است. نتایج حاصل از رابطۀ دما با کاربری اراضی نشان میدهد که درسال 1986 بیشترین میانگین دما مربوط به اراضی بایر با میزان 43/34 درجۀ سانتیگراد و کمترین دما، مربوط به اراضی باغی با میزان 96/25 درجۀ سانتیگراد است. در سال 2020 بیشترین میانگین دما مربوط به اراضی بایر با میزان 32/37 سانتیگراد و کمترین دما مربوط به اراضی باغی با میزان 47/29 سانتیگراد است. همچنین نتایج شاخص خودهمبستگی فضایی نشان میدهد که جزایر حرارتی شهر دارای الگوی خوشهای درسطح اطمینان 99 درصد در تمام دورهها است و نتایج حاصل از شاخص لکههای گرم و سرد )Spot Hot )بیانگر این است که لکههای گرم در مرکز، جنوب شرق و جنوب غرب شهر )اراضی بایر( و لکههای سرد در سطح اطمینان 99 درصد در مناطق جنوبی و شمال شهر )اراضی باغی( استقرار دارد.