اوقات فراغت بهطور معمول بهعنوان فعالیتی آزادانه و لذتبخش محسوب میشود که بخش قابل توجهی از برنامههای روزانهی نوجوانان و جوانان را تشکیل میدهد و به رشد و رفاه عمومی آنها کمک قابل توجهی میکند. بنابراین شناسایی الگوهای مختلف اوقات فراغت، عوامل مؤثر بر آن و برنامهریزی مناسب در این زمینه میتواند تضمینی برای الگوی آیندهی سلامت بزرگسالان باشد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی نحوهی گذران اوقات فراغت و عوامل مؤثر بر آن در بافتهای مختلف شهر اردبیل نگارش شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته (کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی میباشد که در راستای تجزیه و تحلیل دادهها از از آزمونهای تی تکنمونهای، تحلیل واریانس یکطرفه، آزمون توکی، دانکن و پیرسون در نرمافزار SPSS استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که پنج مؤلفهی گوش دادن به موسیقی، استراحت، فعالیتهای ورزشی، مطالعه و طبیعتگردی در بافت جدید، مؤلفهی مسافرت در بافت غیررسمی و مؤلفههای گوش دادن به موسیقی و شرکت در کلاسهای متفرقه در بافت قدیم بیشترین الگوی فراغت نوجوانان و جوانان را شامل میشوند. همچنین نتایج نشان میدهد که اختلاف معناداری بین سه بافت شهری مورد مطالعه در نحوهی گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان شهر اردبیل وجود دارد. در این بین، نوجوانان و جوانان بافت قدیم از الگوهای متنوعتر گذران اوقات فراغت برخوردار بودهاند. در نهایت نتایج آزمون پیرسون نیز نشان میدهد که بین شاخصهای عوامل فردی و زمینهای با نحوهی گذران اوقات فراغت در شهر اردبیل رابطه معنیداری در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد.
