احسان سلیمی قلعه ئی

زمینه و هدف: در راستای پیشگیری از سوء رفتار جنسی در فضای سایبر، افزون بر راهبرد کیفری که با روش مجازات و از رهگذر ارعابِ خاص، اصلاح و ناتوان سازیِ بزهکاران درصدد پیشگیری از تکرار جرم است، برخی تدابیر پیشگیری موقعیت مدار نظیر پالایش محتوا یا فیلترینگ و برخی تدابیر ترمیمی همچون انجمن معتادان جنسی گمنام (sa) به صورت مشاوره نجات یافتگان به ره جویان، در حال فعالیت می باشند. در پژوهش حاضر ضمن واکاوی تدابیر پیشگیرانه به معرفی و نقش انجمن معتادان جنسی گمنام (sa) به بررسی رویه قضایی موجود در زمینه جرایم جنسی سایبری نیز پرداخته شده است. روش: این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای و اطلاعات تحصیل شده از دو پرسشنامه آنلاین و کاغذی صورت گرفته است. در پرسشنامه آنلاین با موضوع علت شناسی بزهکاری جنسی30 نفر از کاربران فضای مجازی به صورت تصادفی انتخاب شدند و در پرسشنامه کاغذی با موضوع ارزیابی عملکرد انجمن معتادان جنسی گمنام 20 نفر از اعضای انجمن معتادان جنسی گمنام شهر کرمانشاه مشارکت نمودند. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها: فیلترینگ و راهبرد کیفری که مجازات های قانونیِ اصلی یعنی حبس و جزای نقدی را برای دستیابی به غایت پیشگیری از تکرار جرایم جنسی سایبری، اعمال می کند، به دلایل مختلف دیگر کارآمد نیستند. از سوی دیگر راهبرد ترمیمی، فراتر از حد انتظار در اصلاح بزهکاران، هوشیاری جنسی آن ها و پیشگیری از تکرار جرایم جنسی سایبری مؤثر است و بررسی رویه قضایی نشان می دهد که قضات دادگاه ها در این جرایم کماکان بر اعمال کلیشه-مجازات هایِ حبس و جزای نقدی اصرار دارند. نتیجه گیری: با توجه به ظرفیت های موجود در نظام حقوقی ایران، مقامات قضایی می توانند بزهکاران این جرایم را به نهادهای مشارکتی از قبیل انجمن های معتادان جنسی گمنام ارجاع داده و به جای «مجازات های کلیشه ای» نظیر حبس و جزای نقدی در مسیر اصلاح و مسئولیت پذیرسازی بزهکارانِ جرایم جنسی سایبری گام بردارند.