فرزاد رسولی

تنش شوری همچنان یک محدودیت بزرگ جهانی برای بهره وری کشاورزی است. پیامدهای جهانی تغییرات سریع آب و هوایی، آشکار کرده است که محیط به تدریج برای رشد و نمو محصولات کشاورزی نامناسب می شود. شوری خاک از جمله مواردی است که تحت تاثیر تغییرات اقلیمی بوده و باعث کاهش قابل توجه در رشد و بهره وری محصولات می شود.بررسی راهکارهای مختلف جهت کاهش صدمات تنش شوری شامل ایجاد تحمل در گیاهان موضوع پژوهش های بسیاری در سه دهه گذشته بوده است. به منظور ارزیابی اثر متقابل محلول پاشی سالیسیلیک اسید و پیوند با پایه کدو زمستانه بر روی خیار در تعدیل اثرات منفی شوری مطالعه ای انجام گرفت. این پژوهش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار صورت گرفت. تنش شوری در این آزمایش در سطوح (صفر، 50 و 100 میلی مولار) و محلول پاشی سالیسیلیک اسید در دو سطح (صفر و 100 میکرو مولار) و همچنین پیوند (با اعمال پیوند و عدم پیوند) به اجرا رسید. ارزیابی صفات موروفولوژیکی شامل ( وزن تر و خشک (ریشه)، طول و قطر (ساقه)، تعداد و طول (گره) و تعداد میوه) و صفات فیزیولوژیکی (رنگیزه های فتوسنتزی، پرولین، هیدروژن پراکسید، پروتئین کل و مالون دی آلدهید) انجام گرفت. نتایج نشان داد که، کلروفیل (a،b و کل) و تعداد و طول (گره) در شرایط تنش شوری کاهش یافت اما با کاربرد همزمان سالیسیلیک اسید و پیوند، بهبود نسبی در این صفات حاصل شد. علاوه بر این، هیدروژن پراکسید، نسبت کلروفیل a/b و مالون دی آلدهید تحت تنش شوری افزایش یافتند که با کاربرد سالیسیلیک اسید این محتواها کاهش یافت در صورتی که، همین دو صفت به جزء مالون دی آلدهید وقتی که در شرایط تنش شوری بودند افزایش یافتند که با اعمال پیوند این روند کاهش پیدا کرد. همچنین، محتوای پرولین تحت تنش شوری افزایش یافت که با کابرد همزمان (پیوند و سالیسیلیک اسید) این محتوا کاهش یافت. از سوی دیگر، صفات طول ساقه، وزن تر و خشک (ریشه) و تعداد میوه تحت تنش شوری نسبت به گیاه شاهد کاهش یافتند که با کابرد سالیسیلیک اسید این صفات روند افزایشی نشان دادند. به عبارتی دیگر، صفات کارتنوئید، پروتئین کل و قطر ساقه تحت تنش شوری کاهش یافتند. در این نتایج کاربرد جداگانه سالیسیلیک اسید بر روی صفات کارتنوئید، پروتئین کل، قطر طوقه (باعث افزایش این صفات) و کاربرد جداگانه پیوند بر صفات کارتنوئید، طول و قطر(ساقه) و تعدا