اسفناج (. ،)Spinacia oleracea Lیکی از غنیترین سبزیهای برگی است که توسط مردم جهان مورد استفاده قرار میگیرد. تأمین مواد مغذی در سیستم کشت بدون خاک میتواند بر محتوای مواد مغذی، طعم، بافت و سایر ویژگیهای اسفناج تأثیر بگذارد. در مطالعهی حاضر جهت بررسی اثرات غلظت عناصر روی و آهن محلول غذایی بر اسفناج تحت کشت بدون خاک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3تکرار در سال 1400 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه مراغه انجام شد. تیمارها شامل آهن ( 6 ،3و 12میلیگرمدرلیتر)، و روی ( 0/22و 10 میلیگرمدرلیتر) بودند. نتایج بهدست آمده نشان داد؛ تیمارهای 6میلیگرمدرلیتر آهن+ 5میلیگرمدرلیتر روی عملکرد گیاه و اندازه برگ، رنگدانههای فتوسنتزی، پروتئین محلول کل و فعالیت آنتیاکسیدانی کل را بهبود بخشید اما افزایش غلظت تیمارها کاهش این صفات را در پی داشت. همچنین تیمارهای ترکیبی 12میلیگرمدرلیتر آهن+ 10میلیگرمدرلیتر روی، و 6میلیگرمدرلیتر آهن+ 10میلیگرمدرلیتر روی باعث تغییر کمتری در کربوهیدرات محلول کل برگ نسبت به غلظتهای پایینتر شد. کاربرد آهن و روی بهصورت همزمان باعث افزایش روی، منگنز و مس در برگ و ریشه شد، اما کاربرد روی در غلظتهای بالاتر باعث کاهش میزان عناصر بهویژه آهن برگ و ریشه شد. بر اساس نتایج بهدست آمده میتوان بیان کرد تیمارهای ترکیبی آهن و روی بهتر از تیمارهای جداگانه عمل کرده و اثرات بهبود دهندگی بیشتری داشتند و تیمار 6میلیگرمدرلیتر آهن به همراه 5میلیگرمدرلیتر روی بهترین تیمار معرفی گردید
