فریبرز شکاری

بی توجهی به قابلیت و تناسب اراضی موجب اختلال در عملکرد صحیح در بخش های کشاورزی می گردد. بروز پدیده کم آبی در کشور طی سال های اخیر علاوه بر ایجاد مشکلات فراوان در بخش های مختلف کشاورزی باعث به خطر افتادن حیات زیست بوم های ارزشمند ازجمله دریاچه ارومیه شده است که ضرورت احیای آن بیش از گذشته احساس می شود. آمارها نشان می دهد ذخایر منابع آب کشور ازجمله دشت ارومیه به دلیل بهره برداری غیر بهینه در معرض تهدید جدی قرارگرفته و ادامه این روند پیامدهای جبران ناپذیر زیست محیطی و اقتصادی در منطقه بر جای خواهد گذاشت. با توجه به سهم عظیم بخش کشاورزی در تخلیه از آبخوان ها در این دشت ضرورت توجه به افزایش بهره وری از آب مصرفی کاملاً محسوس است. یکی از امتیازات ارزشمند گیاه گلرنگ در کشور ما بومی بودن و سازگاری بالای آن با اقلیم کشور است. در سال های اخیر کوشش زیادی برای برداشتن موانع توسعه تولید این گیاه زراعی از قبیل حساسیت به تعدادی آفات و امراض و دیررس بودن ارقام انجام گرفته است که نتیجه این کوشش ها تولید ارقام جدید بوده است. ﻫﺪف اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎزﻫﺎی اﻗﻠﻴﻤﻲ و ﻓﻴﺰﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ اراﺿﻲ دشت ارومیه به منظور ﻛﺸﺖ گلرنگ در محیط GIS می باشد. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ دو روش ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﺘﺤﺮک وزن دار و ﮐﺮﯾﺠﯿﻨﮓ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺮای درون یابی ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی اقلیم و ﺧﺎک مورد استفاده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در اﯾﻦ مطالعه، ﻧﺘﺎﯾﺞ ارزﯾﺎﺑﯽ این روش ها بر اساس دو ﻣﻌﯿﺎر آﻣﺎری MAE و MBE، ارائه شده است. در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد اگر اﺧﺘﻼف MAE ﺑﺮای دو روش درون یابی ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻢ ﺑﺎﺷﺪ، به منظور ﺗﻌﯿﯿﻦ روش ﺑﻬﯿﻨﻪ از ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﭼﺸﻤﯽ نقشه های به دست آمده، استفاده شده اﺳﺖ. با توجه به نقشه پهنه بندی در منطقه موردمطالعه مشخص می شود که قسمت هایی از غرب منطقه ازنظر اسیدیته در محدوده مناسب برای رشد گلرنگ می باشد و سایر مناطق pH بالاتری دارند. محدوده بیشتری از منطقه دارای دمای 15-25 درجه بوده که دمای مناسب برای رشد مناسب گلرنگ می باشد. ازنظر میزان بارش نیز با توجه به اینکه گلرنگ دارای ریشه عمیقی است و می تواند از آب موجود در اعماق زمین استفاده نماید و درنتیجه نیاز به مقادیر کمی آب در طی دوره رشد دارد و ازآنجایی که بارندگی متوسط منطقه 200-300 میلی متر است اکثر نواحی منطقه، مناسب برای کشت گلرنگ می باشد. مناطق بسیار کمی ازنظر بافت مناسب برای رشد گلرنگ می باشند به این دلیل که گلر