حمید حاتمی ملکی

این آزمایش با هدف بررسی اثر کم آبیاری و سوپرجاذب بر صفت های مورفولوژیک و فیزیولوژیک آفتابگردان کولتیوار Master در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با 15 تیمار و 3 تکرار اجرا گردید. کم آبیاری در 3 سطح )آبیاری در 75 %، 50 % و 25 % ظرفیت مزرعه ای( و پلیمر در پنج سطح )صفر، 75 / 0، 5/ 1، 25 / 2 و 3 گرم در هر کیلوگرم خاک( بود. گلدان ها هر روز وزن شده و زمانی که رطوبت خاک به ترتیب به 75 %، 50 % و 25 % ظرفیت مزرعه ای می رسید، آبیاری انجام می گرفت. اثر مقادیر مختلف پلیمر و آب مصرفی بر تمام صفت های مورد ارزیابی بسیار معنی دار بود. کم آبیاری، مقدار صفت های مورد مطالعه از جمله تعداد برگ فعال در مرحله گلدهی و میزان کلروفیل آن، وزن صددانه و عملکرد دانه را کاهش داد. میزان کاهش با کم آبیاری برای صفت عملکرد در 50 درصد ظرفیت مزرعه ای 32 درصد و در 25 درصد ظرفیت مزرعه ای 71 درصد و برای صفت میزان کلروفیل در 50 درصد ظرفیت مزرعه ای 8 درصد و در 25 درصد ظرفیت مزرعه ای 42 درصد نسبت به آبیاری خوب ) 75 درصد ظرفیت مزرعه ای( بود. اما کاربرد سوپرجاذب اثرات منفی کم آبیاری را به ویژه در مقادیر بالای پلیمر ) 25 / 2 و 3 گرم در کیلوگرم خاک( تعدیل کرد. بهترین تیمار از لحاظ میزان عملکرد مربوط به آبیاری در 75 درصد ظرفیت مزرعه ای و مقدار 25 / 2 و 3 گرم پلیمر در کیلوگرم خاک بود. در حالیکه بهترین تیمار از لحاظ میزان کلروفیل مربوط به آبیاری در 50 درصد ظرفیت مزرعه ای و مقدار 3 گرم پلیمر در کیلوگرم خاک بود. نتایج نشان داد که افزایش مقدار سوپرجاذب منجر به افزونی میزان صفت های مذکور می گردد. میزان افزایش با کاربرد 3 گرم پلیمر در کیلوگرم خاک برای صفت کارایی اقتصادی مصرف آب ) 60 )WUE درصد و برای صفت عملکرد 31 درصد نسبت به عدم کاربرد پلیمر بود. به نظر می رسد که کاربرد پلیمر سوپرجاذب فواصل آبیاری در آفتابگردان را افزایش داد.