30 اردیبهشت 1403

حلیمه السادات میر آقایی جعفری

مرتبه علمی: استادیار
نشانی:
تحصیلات: دکترای تخصصی / فیزیک - کیهان شناسی رصدی
تلفن:
دانشکده: مرکز تحقیقات نجوم و اختر فیزیک مراغه

مشخصات پژوهش

عنوان
مطالعه فضای میان ستاره ای در چشمه فوران پرتو گاما GRB111005A با استفاده از رصد های چند طول موجی
نوع پژوهش طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها
چشمه های فوران گاما، تابش خط طیفی 21 سانتی متر، کهکشان های مارپیچی
سال 1400
پژوهشگران حلیمه السادات میر آقایی جعفری ، الکساندرا لسنیسکا ، ام. جی. مایکلوسکی ، پی کنفیوس ، کارولینا دیادورا ، مارتین بایث ، جی. ام. کاسترو سرون ، جی جنتایل ، جی جورث ، ال. کی. هانت ، سی. کی. جسپرسن ، ام. پی. کوپروسکی ، ای ل فلوک ، ای نیکوزا گولبنزو ، دی اوزکیویچ ، ای پالازی ، ام پولینسکا ، جی رمسوزان ، پی شادی ، دی واتسون

چکیده

چشمه های پرتو گامای بلند مدت حاصل از انفجار ستاره های پرجرم هستند. گرچه تا کنون در سه مورد ابرنواختر حاصله علیرغم رصد های دقیق آشکار نشده است. یکی از این چشمه ها GRB111005A می باشد. در این پژوهش ما با کمک رصد های جدید خط طیفی HI و داده های طیف سنجی میدان تجمیعی در طول موج اپتیکی، محیط میان ستاره ای این چشمه گاما را مطالعه کردیم تا بتوانیم از طبیعت این چشمه پرده برداریم. یافته های ما نشان می دهد که گاز اتمی، تابش پیوسته رادیویی و نقشه چرخشی در سراسر کهکشان خیلی یکنواخت توزیع شده است. این بیانگر عدم وجود فروریزش و یا فوران گاز در سال های اخیر است. همچنین هیچ تجمعی از گاز در اطراف چشمه گاما مشاهده نشده است. محیط میان ستاره ای در این چشمه گاما متفاوت با آنچه در چشمه های گاما و ابرنواختر ها مشاهده میکنیم می باشد که نشان میدهد منشا این چشمه انفجار ستاره ای پرجرم نمی باشد. به عنوان مثال می تواند حاصل از برخورد دو چشمه فشرده باشد. با وجود این طرح های نا منظم ریزی در میزبان چشمه گاما مشاهده می شود که قطعیت آن ها در حدود دو سیگما است. این می تواند بیانگر فروریزش یا بر هم کنش ضعیف گاز باشد. چنانچه در قسمت جنوب شرق کهکشان میزبان، گاز اتمی 15 درصد بیشتر و گاز مولکولی نصف میزان شمال غرب است. بنابراین نسبت گاز مولکولی به گاز اتمی پایین است. همچنین در قسمت جنوب شرق ناحیه ای با پهنای خط طیفی بالای Hα دیده می شود. تابش پیوستار رادیویی 1.4 گیگاهرتز هم در این قسمت بیشتر است و در طول موج UV یک ساختار S شکل مشاهده می شود. در نهایت یک ناحیه ای با فلزیت پایین در حدود یک کیلوپارسک از مرکز چشمه گاما یافت شده است. منشا این طرح های نا منظم می تواند دو کهکشانی که در بازه 300 کیلوپارسکی قرار دارند باشد و یا به دلیل یک برخورد کهکشانی در گذشته بوجود آمده باشد.