هوشنگ سرور گوگ تپه

گسترش آسیب های اجتماعی و جرایم از جمله مسایل اجتماعی عمده است که امروز گریبان گیر بسیاری از جوامع کنونی خصوصاً جهان سوم که در حال گذر از سنت به مدرنیته هستند، می باشد ( Anonymous, 2002 : 23) رشد شهرهای کشورهای در حال توسعه با مسائل و مشکلاتی گسترش حاشیه نشینی، گسترش فقر، چندسطحی شدن جامعة شهری، افزایش فاصلة اجتماعی، ازدیاد شکافهای اقتصادی - اجتماعی، افزایش ناهنجاری های اجتماعی به علت از بین رفتن ارزش های انسانی، افزایش جرایم اجتماعی مانند دزدی، اعتیاد، قاچاق، و فحشا، و در مجموع افزایش بی نظمی شهری و کاهش امنیت اجتماعی و در پی آن افزایش جرم و جنایت همراه بوده است. در این میان شهرهای پر ازدحام کنونی همچنان که بر دامنه آسایش انسان افزوده اند، محدودیت ها و فشارهای گوناگونی نیز به بار آورده اند. وجود کجروی ها و بزه کاری ها و بیماری های روانی از مظاهر زندگی شهری است (شیعه، 1377: 22 ). بروز این مشکلات نه از ماهیت مهاجرت، بلکه از آن جا ناشی می شود که افزایش جمعیت شهری موجب تغییرات عمده ای در محیط های اجتماعی شده است و تردد، تعامل، و تنش ها را افزایش داده و به برخی از شیوه های خاص زندگی شهری و تأثیرات اجتماعی حاصل از آن دامن زده است. در رابطه با دلایل ارتکاب جرم مکاتب مختلفی بوجود آمدهاند. مکتب سوسیالیستی مارکس- انگلس بزهکاری را یکی از نتایج سرمایه داری میداند و جرم را به منزله واکنشی در مقابل بیدادگریهای اجتماعی میداند (ریموند گسن، 1370: 134). مکتب محیط اجتماعی لاکاسان، محیط را مهمترین و برترین عامل جرم میداند (کی نیا، 1374: 71). مکتب جامعه شناسی امیل دورکیم جرم را یک امر طبیعی و معلول نظام و فرهنگ و تمدن هر جامعه می داند (باهری، 1380: 102). مکتب جغرافیایی کتله و میشل گری فابل به تاثیر زیاد عوامل جغرافیایی در ارتکاب جرم می باشند و اعتقاد دارند که نهادهای اجتماعی مثل خانواده و مذهب تا اندازه زیاد تابع مقتضیات و شرایط جغرافیایی است و حتی توسعه و موفقیت وابسته به محیط جغرافیایی است (کی نیا، 1345: 235). شناسایی عوامل بروز جرائم و سعی در از بین بردن یا کاهش اثرات آن، مهمترین راهکار پیشگیری و کاهش ناهنجاری ها شناخته شده است. توزیع جرایم در سطح منطقه از لحاظ جغرافیایی به صورت تصادفی می باشد زیرا جرایم پدیده ای انسانی هستند. بعد از وقوع هر جرمی که اتفاق می افتد. مجرمین، قربانیان و