هوشنگ سرور گوگ تپه

بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری بخش اعظمی از سطح شهرهای کشور را تشکیل می دهند. این بافت ها از یک سو از طیف گسترده ای از مشکلات کالبدی، عملکردی، ترافیکی و زیست محیطی رنج می برند و برای کل گستره شهر، یک تهدید جدی به شمار می آیند و از سوی دیگر مهم ترین پتانسیل شهرها برای استفاده از زمین جهت اسکان جمعیت تأمین فضای باز و خدماتی و نیز بهبود محیط زیست محسوب می-گردد. بهره برداری از تمامی پتانسیل های موجود در شهر و بهینه سازی وضعیت موجود به منظور افزایش بهره وری یکی از دلایل منطقی پرداختن به تجدید حیات بافت های فرسوده است. دیگر اینکه باید به توسعه از درون، یعنی رونق بخشیدن به مراکز شهرها نیز بها داد(جمشیدی، 1383: 2). هدف از این مطالعه بررسی بافت فرسوده در کشورهای پیشرفته، کشورهای جهان سوم و شهر مراغه می باشد. بدین منظور ، با بهره گیری از روش، توصیفی – تحلیلی و مطالعات میدانی، به بررسی وضع موجود پرداخته شده است و نمونه ای از تجارب جهانی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل بیانگر این مطلب می باشد که در هر کشوری با توجه به نظام اداری و سیاسی، اقدامات خاصی صورت گرفته است؛ امروزه توجه به بافت های قدیم شهرهای آسیایی از طرف محققین از اهمیت خاصی برخوردار شده است. این امر به سه دلیل عمده است: اول اینکه،شهرهای این کشورها از تمدن شهرنشینی پرسابقه ای برخوردارند. دوم اینکه، غالبا دیرتر از کشورهای توسعه یافته اروپایی متوجه خطر و بحران تخریب میراث فرهنگی شهرها شده اند و سوم اینکه، اکثر آنها با مشکلات سیاسی – اقتصادی دست به گریبانند که فرصت پرداختن به این امور را ندارند. در شهر مراغه بافت فرسوده از لحاظ نظام عملکردی، زیست محیطی، کالبدی دارای مشکلات جدی می باشد و لذا در این قسمت از شهر ، با در نظر داشتن شدت فرسودگی بافت و اولویت های مداخله ، نیاز به نوسازی، تحقق پذیری، ایجاد تحرک و رغبت برای نوسازی، داشتن بیشترین میزان تاثیر در بهبود وضعیت مناطق همجوار، پاسخگویی به نیازهای محلی، وجود پتانسیل های فعالیت و کاربری، الگو سازی برای نوسازی بافت، میزان حساسیت به نوسازی، قرارداشتن در نقاط کلیدی و مهم ... باید مداخلات جدی از طرف مدیران شهری صورت بگیرد