هادی سلطانی

خاک آلوده به نفت خام سنگین افزون بر این­که زندگی گیاهان و جانوران خاکی را تحت تأثیر قرار می ­دهد بلکه زندگی آبزیان را نیز در برابر خطر قرارمی­ دهد. فلزهایی مانند نیکل، کروم، سرب، وانادیوم و کادمیوم در فرایندهای استخراج نفت خام وارد خاک شده و به این ترتیب اثرهای مخرب زیست محیطی با خود به دنبال دارد. در این پژوهش حذف فلزهای سنگین سرب، نیکل و کروم از خاک آلوده به نفت خام توسط فعال کننده سطحی زیستی ساپونین بررسی شد. نتیجه­ ها نشان داد با افزایش غلظت ساپونین درصد حذف فلزها افزایش پیدا کرد. به­ طوری که در غلظتg/L3 از ساپونین بازده حذف فلز نیکل، کروم و سرب به ترتیب 73% ، 58% و 43% بود. افزایش pH تا 10 و دما تا 75 درجه سلسیوس اثر منفی بر بازده حذف فلزها داشت. همچنین نتیجه­ ها نشان داد شرایط بهینه برای حذف فلزهای نیکل، کروم و سرب دمای ºC25، pH برابر عدد 4 و غلظت فعال کننده سطحی زیستی ساپونین g/L3 می­ باشد. در مقایسه با فعال­ کننده سطحی شیمیایی SDS در شرایط بهینه و در مش بزرگ با اندازه µm850 بازده ساپونین بیش­تر از SDS برای فلزهای نیکل و کروم بود. با توجه به نتیجه­ های به دست آمده از این پژوهش می توان از فعال­ کننده سطحی زیستی ساپونین به­ جای استفاده از فعال­ کننده ­های سطحی شیمیایی از منظر فرایند های زیست محیطی استفاده کرد.