محمد باقر حسن پور اقدم

سماق ) (Rhus coriaria تنها گونه جنس Rhus در ایران است. این گیاه یک درختچه بزرگ یا درخت کوچک به ارتفاع یک الی سه متر میباشد که دارای برگهای پهن و گلهای سفید مایل به سبز و میوههای قهوهای مایل به قرمز بوده که به عنوان ادویه استفاده میشود. میوههای سماق که از مناطق مختلف ایران جمع آوری شده بود از نظر رنگ، اندازه و شکل متفاوت بودند. حدودا 50 % وزن کل میوهها را پوست میوه و 50 % مابقی را هسته میوه تشکیل میدهد. سماق حاوی طیف گستردهای از مواد زیست فعال پزشکی شامل اسیدهای آلی، اسید فنولیک، فلاونوئیدها، آنتوسیانین- ها، تاننهای هیدرولیز کننده و ترپنوئیدها میباشد. مطالعه پیش رو به منظور بررسی درصد روغن میوه های سماق بومی ایران انجام شد. میزان روغن میوههای سماق که از مناطق مختلف جمعآوری شده بود از 03 / 1 درصد )یزد( تا 34 / 3 درصد )ارسباران( متغیر بود. میزان روغن میوههای سماق در شهرهای ارسباران، کاشمر، یزد، گناباد، سردآباد، یاسوج، قم، تربت جام، پاوه، مراغه، کرمان، نیشابور، تهران، توریور، صوفیچای به ترتیب 34 / 3 ،% 20 / 1 ،% 03 / 1 ،% 78 / 1 ،% 57 / 1 ،% 35 / 1 ،% 65 / 1 ،% 37 / 1 ،% 65 / 1 ،% 66 / 1 ،% 74 / 1 ،% 67 / 2 ،% 80 / 2 ،% 96 / 1 ،% 52 / 2 % گزارش شد.