محمد باقر حسن پور اقدم

خارمریم یا ماریتیغال با نام علمی .L marianum Silybum عضوی از خانواده کاسنی )Asteraceae )است. گیاهی یک یا دو ساله که در تمام مناطق شمالی، غرب و جنوب ایران می- روید. میوه این گیاه حاوی ترکیبی فالونوئیدی بهنام سیلیمارین است. این تحقیق به منظور بهینه- سازی شرایط کشت ریشههای مویین و بررسی تأثیر عوامل مختلف )سن و نوع ریزنمونه و نوع سویه باکتری( بر القا و رشد ریشههای مویین توسط آگروباکتریوم رایزوژنز در گیاه ماریتیغال صورت گرفت. برای این منظور، ابتدا بذور گیاه ماریتیغال بر روی محیط MS جامد کشت شده و در اتاقک رشد نگهداری شدند. پس از جوانهزنی بذور و رشد گیاهچهها، ریزنمونههایی از برگ، هیپوکوتیل و ریشه در سنین مختلف 5 ،10 و 15 روزه انتخاب شدند و با سویههای مختلف باکتری آگروباکتریوم رایزوژنز )R1000 و ATCC15834 )تلقیح شدند. روش تلقیح و بهینهسازی محیط کشت و تأثیر غلظتهای مختلف ساکارز بر ایجاد ریشههای مویین بررسی گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که ریز نمونه هیپوکوتیل 5 روزه تلقیح یافته با سویه ATCC15834 درصد ریشههای مویین بیشتری تولید کرد، کمترین درصد القای ریشه مویین مربوط به سویه R1000 و ریزنمونه برگ 15 روزه مشاهده شد. بین دو روش تلقیح غوطهوری و تزریق از لحاظ آماری تفاوت معنیدار وجود داشته و بیشترین درصد القای ریشههای مویین مربوط به روش غوطهوری بود. تأثیر غلظتهای مختلف ساکارز نشان داد که بیشترین درصد القایی ریشههای مویین مربوط به محیط حاوی 30 گرم در لیتر ساکارز بود.