محمد باقر حسن پور اقدم

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف تنش شوری و کاربرد جلبک دریایی مارمارین و سالسیلیک اسید بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار در شرایط گلخانه ای اجرا شد. فاکتور اول سطوح مختلف تنش شوری (شامل سه سطح صفر، 50 و 100 میلی مولار در لیتر) و فاکتور دوم شامل T1 (50 میلی مولار سالیسیلیک اسید)، T2 (100 میلی مولار سالیسیلیک اسید)، T3 (5/1 میلی لیتر مارمارین)، T4 (5/2 میلی لیتر مارمارین) بود. صفات مورد مطالعه شامل شاخص های مورفولوژیکی (شاخص کلروفیل، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک شاخساره، وزن تر و خشک ریشه، محتوای رطوبت نسبی، نشت الکترولیت)، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی مانند (سوپر اکسید دیسموتاز، گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز)، پروتئین کل، مالون دی آلدهید، پرولین، پراکسید هیدروژن، کربوهیدرات، رنگیزه های فتوسنتزی، درصد اسانس، عملکرد اسانس و پارامترهای فلورسانس کلروفیل (فلورسانس متغیر، فلورسانس حداکثر، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II، فعالیت کمپلکس تجزیه کننده آب، عملکرد کوانتمی تنظیم نشده) بودند. نتایج نشان داد با افزایش تنش شوری، صفات مورفولوژیکی از قبیل (ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک شاخصاره و ریشه، محتوی رطوبت نسبی آب و نشت الکترولیت) و برخی از صفات فیزیولوژیک از قبیل شاخص های فلورسانس کلروفیل (فلورسانس متغیر، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II، فعالیت کمپلکس تجزیه کننده آب)، پروتئین، شاخص کلروفیل، کلروفیل a، کلروفیل b و مجموع کلروفیل a و b، کارتنوئید نسبت به شاهد کاهش یافت. از طرفی مقادیر پرولین، پراکسید هیدروژن، مالون دی آلدئید، فنل و فلاونوئید آنزیم های آنتی اکسیدانی از جمله (سوپراکسید دیسموتاز، آسکورپات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز) کارایی کوانتمی تنظیم نشده و فلورسانس حداقل (Fo) با افزایش سطح شوری در مقایسه با شاهد به طور معنی دار افزایش یافتند. علاوه بر این نتایج نشان داد کاربرد جلبک دریایی مارمارین و سالیسیلیک اسید در شرایط تنش شوری موجب بهبود صفات مورفولوژیکی (ارتفاع بوته، وزن تر و خشک شاخساره، وزن تر وخشک ریشه، محتوای نسبی آب برگ)، آنزیم-های آنتی اکسیدانی (سوپراکسید دیسموتاز، آسکورپات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز)، فعالیت کمپلکس تجزیه کننده آب (Fv / Fo)، فلورسانس