محمد باقر حسن پور اقدم

آلوئه ورا (.Aloe vera L) گیاهی چندساله، مقاوم به خشکی، از خانواده لیلیاسه، می باشد. این گیاه اهمیت فراوانی در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی دارد. به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی نانوذره های اکسید مس و کوانتوم دات – گرافن اکسید (صفر، 5/1 و 3 میلی گرم در لیتر) تحت تنش شوری کلریدسدیم (صفر، 75 و 150 میلی مولار) در گیاه آلوئه ورا، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر مبنای طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان اجرا شد. نتایج نشان داد که اثرات متقابل تیمارهای آزمایشی وزن تر و خشک گیاه و ژل، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی، محتوای ترکیبات فنلی، پرولین و محتوای عناصر در گیاه را تحت تاثیر قرار داد. محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، کلسیم و تعداد برگ تحت تاثیر اثرات مستقل تنش شوری و محلول پاشی قرار گرفت. بیشترین وزن خشک برگ و ژل، طول و قطر برگ، محتوای نیتروژن و فسفر در تیمار بدون تنش شوری با محلول پاشی مشترک 5/1 میلی گرم در لیتر هر دو نانوذره مشاهده شد. بالاترین نسبت پتاسیم به سدیم در تیمارهای بدون تنش شوری با محلول پاشی 3 میلی گرم در لیتر نانوذره کوانتوم دات –گرافن اکسید، و محلول پاشی مشترک نانوذره های مس و کوانتوم دات – گرافن اکسید مشاهده شد. بالاترین محتوای آلوئین گیاه (1/22 میلی گرم در میلی لیتر) در تیمار تنش شوری 150 میلی مولار کلریدسدیم با محلول پاشی 3 میلی گرم در لیتر نانوذره کوانتوم دات –گرافن اکسید مشاهده شد. تیمار تنش شوری 150 میلی مولار کلریدسدیم در شرایط بدون محلول پاشی موجب افزایش محتوای سدیم (4/18 گرم بر کیلوگرم)، نشت یونی (3/52 درصد)، پراکسید هیدروژن (0/5 ماکرومول بر گرم) و مالون دی آلدئید (4/4 ماکرومول بر گرم) در گیاه شد. تیمار تنش شوری 150 میلی مولار کلریدسدیم در شرایط محلول پاشی با 3 میلی گرم در لیتر نانوذره کوانتوم دات – گرافن اکسید و محلول پاشی مشترک هر دو نانوذره موجب افزایش محتوای فنل کل گیاه شد. بالاترین محتوای پرولین در تیمارهای تنش شوری 150 میلی مولار کلریدسدیم در شرایط بدون محلول پاشی و محلول پاشی با 5/1 میلی گرم در لیتر مس مشاهده شد. فعالیت آنزیم های کاتالاز و اسکوربات پراکسیداز تحت تنش شوری 150 میلی مولار کلریدسدیم در شرایط محلول پاشی مشترک با هر دو نانوذره افزایش یافت. نتایج حاصل از بررسی انجام شده نشان داد که تنش شوری تاثیر منفی ب