محسن جان محمدی

تغییرات اقلیمی از جمله گرم شدن زمین اثرات مخربی بر مقدار و کیفیت غذای تولید شده در بخش کشاورزی خصوصا در مناطق نیمه خشک داشته است. در این بررسی مروری سعی گردید اثرات تغییر اقلیم بر منابع آبی، تحمل گیاهان در برابر تنش و افت کیفیت محصول مورد مطالعه قرار گیرد و راهکارهای بالقوه در هر زمینه معرفی گردد. در مناطق نیمه خشک با اقلیم مدیترانه ای از یک سو اکثر بارش ها در ماههای سرد سال حادث می شود و در چنین شرایطی تغییرات اقلیمی باعث کاهش چشمگیر میزان بارش، نامنظم تر شدن بارشها، افزایش بازه های خشک، تنش گرمای زودرس می گردد. از سوی دیگر باعث تشدید محدودیت های خاکی نظیر کاهش محتوای رطوبت خاک، کاهش ماده آلی خاک، کاهش تنوع زیستی خاک، کاهش در عرضه و فراهم شدن عناصر غذایی و نهایتا کاهش عملکرد می شود. بررسی منابع و یافته های محققین حاکی از آن است که برای کاهش اثرات منفی تغییر اقلیم بر بخش کشاورزی بکارگیری مدلهای پیش بینی تغییر اقلیم و برآورد میزان تاثیرات منفی، ایجاد تغییر در نظام های زراعی سنتی و خرده مالکیتی، اصلاح توالی های کشت، بهبود تکنیک های خاک ورزی و بکارگیری گیاهان فراموش شده و جدید و همچنین تعریف پهنه بندی اقلیمی-کشاورزی جدید، ضروری به نظر می رسد. افزایش غلظت دی اکسید کربن از طریق کاهش تنفس نوری در گیاهان زراعی متابولیسم نیتروژن را با اختلالاتی مواجه می سازد و موجب کاهش محتوای پروتئین دانه و افت کیفیت محصول می شود.. نتایج بررسی ها حاکی از آن است که برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی بر جنبه های کمی و کیفی و افت شاخص های اقتصادی این بخش، ترویج و بکارگیری مدیریتهای زراعی هوشمند و سازگار با روند اقلیمی ضروری به نظر می رسد. با این حال بررسی اثرات تغییرات اقلیمی مستلزم مطالعات بین رشته ای در سطوح منطقه ای و ملی می باشد.