محسن جان محمدی

در این تحقیق تنوع ژنتیکی 22 لاین و ژنوتیپ مختلف چاودار براساس صفات زراعی و ریخت شناسی در شرایط آب و هوایی مراغه مورد ارزیابی قرار گرفت. اولین و دومین مؤلفه اصلی تجزیه GGEبای پلات به ترتیب 45 و 25 درصد (در مجموع 70 درصد) تغییرات کل را توجیه کردند. نمودار چندضلعی نشان داد شش ژنوتیپ رأس برتر وجود داشت که شامل ژنوتیپ های 4، 7، 3، 1، 22، 17 و 4 بودند. ژنوتیپ 17 در صفات وزن هزار دانه و طول ریشک برتر از سایر ژنوتیپ های مورد بررسی بود، در حالی که در صفات ارتفاع گیاه، قطر ساقه، وزن سنبله، طول آخرین میان گره، وزن دانه سنبله و عملکرد دانه، ژنوتیپ 22 برتر بود. براساس نمودار برداری بای پلات، همبستگی مثبت و معنی داری بین صفات عملکرد دانه با وزن دانه در سنبله، قطر ساقه با وزن آخرین میان گره، وزن هزار دانه با وزن آخرین میان گره، وزن هزار دانه با طول ریشک چاودار وجود داشت. نمودار ژنوتیپ ایده آل بای پلات، ژنوتیپ های شماره 22، 9 و 19 را به عنوان ژنوتیپ های مطلوب براساس تمام صفات اندازه گیری شده شناسایی نمود. در تجزیه GGE بای پلات جداگانه، اجزای عملکرد به طور دقیق تر بررسی شده و مشخص گردید عملکرد دانه با صفات وزن دانه در سنبله و وزن سنبله همبستگی مثبت و معنی داری داشت در حالی که با صفات تعداد سنبلچه در سنبله و وزن هزار دانه همبستگی نداشت. برای اصلاح عملکرد دانه چاودار، صفات وزن دانه در سنبله، وزن سنبله و تعداد دانه در سنبله اهمیت بیشتری داشته و بهتر است در تعریف شاخص های گزینشی مورد استفاده قرار گیرند.