محسن جان محمدی

تقاضا برای پایداری کشاورزی همگام با تغییرات آب و هوا و از دست دادن تنوع در حال افزایش است. کشاورزی ارگانیک یک رویکرد با دوام را ارائه می دهد. آزمایش مزرعه ای در منطقه رزن همدان واقع در منطقه غرب مرکزی ایران برای بررسی اثرات روش ها و تیمارهای مختلف خاک ورزی بر رشد، عملکرد و صفات کمک کننده عملکرد نخود کابلی بهاره (Cicer arietinum L.) در شرایط آبی انجام گردید. اثرات دو روش خاک ورزی - خاک ورزی برگردان (شخم با گاوآهن برگردان دار - T1) و خاک ورزی غیر برگردان (شخم با گاو آهن قلمی - T2) - در ترکیب با پنج تیمار کوددهی مختلف (C: کود کامل؛ FYM20 کاربرد 20 تن در هکتار کود دامیFYM40 : کاربرد 40 تن کود دامی در هکتار، NPK: نیتروژن، فسفر، و پتاسیم در نسبت 2-1-1؛ شاهد: بدون کود) مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوک های خرد شده در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد FYM40 در شرایط T1 به طور معنی داری تعداد روزهای سبز شدن گیاهچه را کاهش داد. بیشترین تعداد روز تا گلدهی برای گیاهان کشت شده با کود معدنی و خاک ورزی کاهش یافته ثبت شد. استفاده از مقادیر زیاد FYM به طور قابل توجهی پوشش زمین و عرض تاج پوشش را برای هر دو روش خاک ورزی افزایش داد. بیشترین تعداد شاخه فرعی مربوط به ترکیب FYM40 – T1 و پس از آن C – T2 بود. تعداد غلاف در بوته به طور قابل توجهی به ترکیبات مختلف تیمار حساس بود و بهترین نتایج برای ترکیبات FYM40 – T2 ثبت شد. FYM20 - T2; و FYM40 – T1. روند مشابهی نیز برای کل ماده خشک ثبت شد. سنگین ترین دانه ها در مواردی با کاربرد سطوح بالای FYM مشاهده شد. بیشترین عملکرد دانه برای گیاهان کشت شده با استفاده از FYM40 – T2 مشاهده شد. همچنین بیشترین شاخص برداشت برای FYM40 – T2 و C – T2 ثبت شد. نتایج نشان می دهد که خاک ورزی غیر حفاظتی بدون برگردان همراه با کاربرد سطح بالا FYM می تواند به طور قابل توجهی بر سطوح عملکرد تأثیر بگذارد.