محسن جان محمدی

در بخش کشاورزی، استفاده از نانوذرات مفید (NPs) در طی سالهای اخیر به مرکز توجه محققان گیاهی تبدیل شده است. نانوتکنولوژی به دلیل اجرای طیف گسترده ای که در حفظ اکوسیستم کشاورزی دارد، جایگاه برجسته ای در میان این نوآوری های فناوری به دست آورده است. مطالعات متعددی در مورد تأثیر NPs بر رشد و توسعه محصولات غذایی انجام شده است. یکی از بخش هایی که احتمالا کمتر به آن پرداخته می شود، نقش نانوذرات در تعدیل بر رشد گیاه سودمند و فراموش شده گلرنگ است. در این بین برخی نانو ذرات مفید نظیر سیلیکون و تیتانیوم به دلیل زیست سازگاری عالی، سرعت بالای نفوذ و جذب نانوذرات در گیاهان از توجه بیشتری برخوردار هستند. یک آزمایش مزرعه ای برای بررسی و مقایسه کاربرد برگی دو نانوذره انجام شد و تاثیر نانوذرات دی اکسید سیلیکون (SiO2 NPs- 10 and 20 mM) و نانوذرات دی اکسید تیتانیوم (TiO2 NPs - 25 and 50 mM) بر مولفه های رشد و خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دانه روغنی مورد ارزیابی قرار گرفت. مقایسه تیمارهای محلول پاشی نشان داد که هر دو نانوذرات (سیلیکون و تیتانیوم) باعث بهبود رشد و عملکرد گیاه در مقایسه با شرایط بدون محلول پاشی شدند. با این حال، اثر نانوسیلیکون مشهودتر از تیتانیوم بود. بیشترین مقدار روغن دانه در شرایط آبیاری مطلوب (آبیاری پس از تبخیر 60 میلی متر) با محلول پاشی نانو تیتانیوم به ثبت رسید. درصد اسید پالمیتیک، اسید آراشیدیک و اسید میریستیک در دانه با کاربرد نانو تیتانیوم افزایش یافت. در مجموع، تجزیه و تحلیل مؤلفه های اصلی نشان داد که اسپری 10 میلی مولار نانو دی اکسید سیلیکون بهترین تیمار محلول پاشی تحت تمام رژیم های رطوبتی بود.