محسن جان محمدی

روش های مرسوم ازدیاد ارکیده به دلایل مختلفی از جمله تنوع و تفرق صفات در نسل نتاج، طولانی بودن دوره بلوغ بذر و جوانه زنی هتروتروفیک موفققیت آمیز نمی باشند. تکثیر رویشی این گیاه در شرایط درون شیشه ای طولانی و زمانبر است. جهت غلبه بر این مشکل، ریزازدیادی آن با بکارگیری فناوری کشت بافت توصیه شده است. به منظور بررسی سه سطح از مقدار نمکهای محیط کشت MS، چهار سطح هورمون سیتوکینینی بنزیل آمینو پورین (BAP) و پنج سطح هورمون اکسینی نفتالین اسید استیک (NAA) در تعداد نوساقه ارکیده آزمایشی انجام گرفت. نتایج با استفاده از روش آماری از روش سطح پاسخ (Response Surface Method) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بررسی نمودارهای تراز دوطرفه (Contour Plot) نشان داد بیشترین تعداد نوساقه ارکیده (بیش از 5 عدد) با فرض اعمال یک میلی گرم در لیتر هورمون NAA، در مقادیر بالای 7/0 محیط کشت MS و مقادیر بالای 9/1 هورمون BPA حاصل می گردد در حالیکه با فرض اعمال 25/1 میلی گرم در لیتر هورمون BPA، بیشترین تعداد نوساقه ارکیده (بیش از 4 عدد)، در مقادیر بالای 5/0 محیط کشت MS و مقادیر حدود 2/0 میلی گرم در لیتر هورمون NAA حاصل گردید. بر اساس نموار تراز اثر متقابل هورمون BPA و هورمون NAA، بیشترین تعداد نوساقه ارکیده (بیش از 5 عدد) با فرض اعمال 75/0 نمکهای محیط کشت MS، در مقادیر بالای 9/1 هورمون BPA و مقادیر پایین حدود 2/0 الی 8/0 میلی گرم در لیتر هورمون NAA حاصل شد