مجتبی نورآئین

جو (.Hordeum vulgare L) به عنوان یکی از محصولات اصلی زراعی در اقتصاد کشور حائز اهمیت است. تنوع ژنتیکی و ارزیابی آن رکن اصلی به نژادی گیاهی بوده و آگاهی از تنوع ژنتیکی در انتخاب والدین در برنامههای اصلاحی مؤثر است. این مطالعه با هدف ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی و گروهبندی 18 ژنوتیپ جو، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام گردید. نتایج حاصل از آمارههای توصیفی بیانگر وجود دامنه تنوع وسیعی برای اکثر صفات بوده است. از بین صفات مورد مطالعه،صفت عملکرد دانه با انحراف استاندارد 614.06 بیشترین مقدار پراکندگی را دارا بود. همچنین صفات وزن هکتولیتر و عملکرد دانه به ترتیب با 0.58 و 8.88 بیشترین ضریب تغییرات را به خود اختصاص دادند. تجزیه واریانس چندمتغیره و تک متغیره نشان داد که از نظر اکثر صفات مورفو-فیزیولوژیک تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای بین ژنوتیپهای مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد وجود دارد (%1>p). گروهبندی لاین های جو با استفاده از ویژگیهای مورفولوژیک و فیزیولوژیک آنها را در 3 گروه مجزا قرار داد. در این مطالعه گروهبندی ژنوتیپ ها بر اساس صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی با همدیگر مطابقت نداشتند. نتایج نشان داد که در میان ژنوتیپ های مورد بررسی، لاین شماره 3 با طول پدانکل (7.18cm)، وزن هزاردانه (42.2gr)، عملکرد دانه (5172.5Kg/h)، درصد ماده خشک (31.3 درصد)، وزن تر اولیه (0.463gr)، وزن تورژسانس (0.717gr) و محتوای نسبی آب برگ بالا (58.82 درصد) نسبت به ارقام شاهد و همچنین دارا بودن سایر ویژگی ها در حدواسط ژنوتیپ ها می تواند پس از گذراندن سایر مراحل از قبیل آزمایشات ناحیه ای عملکرد، به عنوان رقم در شرایط اقلیم نیمه گرمسیر دیم کشور مدنظر قرار گیرد.