مهدی رحمتی

سابقه و هدف: گزارش های اندک و در عین حال متناقض در مورد تاثیر تشکیل بایوفیلم میکروبی بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک وجود دارد. امکان مطالعه مستقیم بایوفیلم میکروبی در خاک به سبب محدویت تکنیک های علمی وجود ندارد؛ بنابراین از ترکیبات مشابه بایوفیلم بهره گرفته می شود. صمغ عربی یکی از ترکیبات مشابه با بایوفیلم می باشد که در مطالعات موردی، نیز مورد بحث قرار گرفته است. تاکنون گزارشی از تاثیر آن در کلاس های مختلف بافتی خاک ارایه نشده است، بنابراین جهت ارزیابی تاثیر صمغ عربی بر چندین ویژگی خاک در دو کلاس مختلف بافتی لوم و لوم رسی، تحقیق حاضر طراحی و انجام شد. مواد و روش ها: برای انجام این تحقیق دو خاک با بافت مختلف شامل کلاس های لوم رسی و لوم و مقادیر مختلف صمغ عربی (صفر، 5 و 10 گرم در کیلوگرم خاک) در سه تکرار به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی (CRD) انجام شد، صمغ عربی با خاک مخلوط شده و پس از یک ماه انکوباسیون، نمونه های دست خورده و دست نخورده از خاک تهیه و صفاتی نظیر جرم مخصوص ظاهری (Db)، رطوبت اشباع خاک (θs) و هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (Ks)، پایداری خاکدانه ها در حالت خیس (WAS)، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD)، بعد فرکتال جرمی خاکدانه ها (Dm)، اسیدیته خاک (pH)، مقدار کربن آلی (OC) خاک، ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) و تنفس میکروبی خاک (Rs) اندازه گیری شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که اثر صمغ عربی در مقادیر مورد بررسی، بر θs، Db خاک، Ks و Rs در خاک لوم نسبت به خاک لوم رسی کمتر بود، به طوری که در خاک لوم رسی میانگین θs حجمی و جرمی و Ks خاک با کاربرد 10 گرم صمغ عربی در کیلوگرم خاک به ترتیب به میزان 12 و 18 و 317 درصد افزایش یافت درحالی که این اثرات در خاک لوم مشاهده نشد. کاربرد 10 گرم صمغ عربی در کیلوگرم خاک همچنین، Db خاک لوم رسی را به میزان 5 درصد کاهش داد درحالی که هیچ تغییری در Db خاک لوم ایجاد نشد. همچنین در خاک های تیمار شده، هر دو سطح صمغ عربی (5 و 10 گرم در کیلوگرم خاک) مستقل از بافت خاک باعث افزایش میزان OC خاک و WAS، MWD و Dm خاکدانه ها در هر دو خاک گردید. با توجه به نتایج، غلظت 5 گرم در کیلوگرم خاک، صمغ عربی می تواند جهت بهبود ویژگی های مذکور در خاک های لوم رسی توصیه گردد. نتیجه گیری: کاربرد صمغ عربی می تواند باعث بهبود ویژگی های فیز