چکیده
خشکی رایج در مناطق دیم کشور یکی از عوامل محدود کننده رشد و عملکرد عدس می باشد. استقرار ضعیف گیاهچه به دلیل خشکی و فقدان آب کافی یکی از مهمترین مشکلات مناطق نیمه خشک از جمله کشور ما می باشد. به همین منظور جهت بررسی تاثیر اندازه بذر عدس ژنوتیپ محلی بر جوانه زنی و خصوصیات رشد گیاهچه و واکنشهای بیوشیمیایی آن تحت تنش خشکی، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح خشکی در 4 سطح (0، 4-، 8- و 12- بار) و اندازه بذر در 3 سطح (ریز، متوسط و درشت) بود. نتایج بدست آمده نشان داد که اثرات متقابل کلیه صفات مورد اندازه گیری بجز طول ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقچه، وزن خشک گیاهچه و فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. به طوریکه بذور ریز داری درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و طول ساقچه بیشتری نسبت به بذور متوسط و درشت بودند. با افزایش تنش خشکی تا 8- بار میزان فعالیت آنتی اکسیدان کل، پروتئین محلول کل، پراکسید هیدروژن و گایاکول پراکسیداز افزایش یافت ولی میزان افزایش فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز تا12- بار بود. به نظر می رسد که بذور ریز تحمل بیشتری را در شرایط تنش خشکی در مرحله جوانه زنی از خود نشان می دهند و استفاده از این بذور برای شرایط کم آبی مناسبتر می باشد.