نیکو حمزه پور

در اثر پسروی دریاچه ارومیه در شمال غربی ایران و برجای ماندن گستره وسیعی از رسوبات دریاچهای، پلایای ارومیه با سطوح مختلف شکل گرفته است. از آنجاییکه تاکنون مطالعات اندکی درخصوص سطوح مختلف ژئومورفیک پلایای ارومیه و مقاومت آنها در برابر فرسایش بادی صورت گرفته است، لذا هدف از این مطالعه، بررسی تغییرات مکانی خاکدانه- های بزرگتر از 84 / 0 میلی متر به عنوان شاخص مقاومت خاک در برابر فرسایش بادی و مقایسه آن با سطوح پلایایی در حاشیه جنوب شرقی دریاچه ارومیه بود. بدین منظور منطقهای به مساحت 5 / 11 کیلومتر مربع انتخاب و با استفاده از تصاویر ماهوارهای و نرم افزارهای Google Earth و ArcGIS سطوح مختلف مشاهده شده جداسازی و با مرزهای واقعی در صحرا مطابقت داده شد. سپس 75 نمونه خاک از عمق 0 - 10 سانتیمتری سطوح مختلف برداشته شد و پایداری خاکدانههای بزرگتر از 84 / 0 میلیمتر بررسی شد. مقایسه نقشه پایداری خاکدانههای بزرگتر از 84 / 0 میلیمتر با نقشه سطوح ژئومورفیک نشان داد که اراضی کشاورزی و اراضی کشاورزی رهاشده بهدلیل افزایش مقادیر بالای شن به این اراضی و همچنین کاهش مادهآلی خاک و تخریب این سطوح، کمترین مقاومت را در برابر فرسایش بادی دارند. همچنین سطوح نمکی رسی که تحت تاثیر نوسانات سطح آب زیرزمینی می باشند و امکان ایجاد سلههای پایدار بر سطح آنها - وجود ندارد، در درجه دوم حساسیت به فرسایش بادی واقع شده اند. سطوح رسی و نمکی از مقاومترین سطوح در منطقه مطالعاتی در برابر فرسایش بادی شناخته شدند.