ناصر صباغ نیا

تولیدکنندگان و اصلاح گران گیاهی به عملکرد محصول و پایداری توجه دارند. عملکرد به ظرفیت ژنتیکی رقم وابسته است یعنی ژنهای مفیدی دارد که در جریان اصلاح به آن وارد شده است. پایداریِ عملکرد به ظرفیت رقم از نظرِ واکنش در شرایط محیطی متفاوت، بستگی دارد. قابلیت برخی از ارقام زراعی که بتوانند به خوبی در شرایط متفاوت محیطی رشد و نمو نمایند، مورد توجه بسیار است و این امر موجب شده که در برنامه های اصلاحی بر پایداری فنوتیپی تأکید گردد. معمولاً اصلاح گران گیاهی سعی می کنند ژنوتیپ هایی را انتخاب کنند که از پایداری و عملکرد بالایی در تمام سال ها و مکان ها برخوردار باشند. اثر متقابل ژنوتیپ و محیط یکی از مسائل مهم در مطالعات صفات کمی در اصلاح نباتات می باشد زیرا این اثر تفسیر آزمایشات را پیچیده و پیش بینی را مشکل می سازد و اهمیت اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای اصلاح گران شامل نیاز به ایجاد ارقام جدید برای اهداف خاص، نیاز بالقوه برای ارقام خاص در مناطق جغرافیایی مختلف اختصاص مؤثر منابع برای آزمون ژنوتیپ ها در محیط های هدف مختلف و اطلاع از ثبات محیطی ژنوتیپ ها هنگامی که نوسانات در شرایط رشد گیاه وجود دارد، است. هدف از نگارش این کتاب، مطالعه مفاهیم مختلف مرتبط با اثر متقابل ژنوتیپ و محیط، پایداری، سازگاری و روش های آماری مختلف تجزیه پایداری و مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ و محیط اعم از روشهای تک متغیره و چند متغیره پارامتری و روشهای ناپارامتری می باشد. همچنین روابط بین این روشهای پایداری مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد تا ویژگی های مختلف آنها مشخص شده و بتوان برای شرایط مختلف روش های موثرتری را پیشنهاد نمود تا کارایی مناسب و قابل قبولی داشته باشند. همچنین هر کدام از روشهای تجزیه پایداری جزئیات محاسبه شده و نحوه محاسبه دستی آنها ارایه می گردد. در پایان چندین برنامه مبتنی بر کدهای SAS برای محاسبه آماره های پایداری ارایه شده است. امید است مطالب این کتاب مورد استفاده علاقمندان قرار گیرد.