ناهید صفری

دور آراء معارض در نتیجه رسیدگی جداگانه به دعاوی با جهات حکمی و موضوعی یکسان یا مشابه اعتبار دستگاه قضا را تحت الشعاع قرار داده و یکی از دغدغه های نظامهای حقوقی تلاش برای یافتن راهکای برای تجمیع این دعاوی است. متناسب با نیازها و اصول پذیرفته شده در هر نظام حقوقی، راهکارهای مختلفی برای تجمیع این دعاوی پیش بینی شده است. پذیرش دعاوی نمونه یا مدل در نظام حقوقی آلمان از جمله این راهکارهاست. در این نوع دعاوی یک دعوای مستقل توسط یک یا چند شخص اقامه و از حکم نهایی آن به عنوان مبنایی برای تعیین تکلیف سایر دعاوی مشابهی که توسط اشخاص دیگر علیه همان خوانده اقامه می شود، استفاده می گردد. در حقوق ایران دعوای نمونه به صورت قاعده عام پیش بینی نشده است. با این وجود در برخی قوانین مانند قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، نمونه مشابه این دعاوی دیده میشود.این مقاله با معرفی دعاوی نمونه در حقوق آلمان، ضمن توجیه ضررورت پذیرش آن در حقوق ایران، امکان پذیرش دعاوی نمونه را در حقوق ایران مورد مطالعه قرار داده است