امید مبارکی

یکی از رویکردهای نوین در طرح های توسعه شهری، رویکرد راهبرد توسعه شهری (CDS) می باشد که در سال 1999 با هدف کاهش فقر، توسعه پایدار، ارتقای مشارکت و ایجاد حکمرانی خوب شهری ایجاد گردید. این طرح اساساً بر رشد اقتصادی شهرها تأکید داشته و با شناسایی و به کارگیری پتانسیل ها و امکانات بالقوه اقتصادی شهر، مبنایی برای توسعه در سایر جوانب را نیز، فراهم می کند. به عبارت دیگر، با ایجاد حفظ، ارتقاء توسعه پایدار و تأمین منابع مالی پایدار، می توان شاهد حفظ و ارتقاء زیست محیطی پایدار، عدالت اجتماعی پایدار و ... بود. راهبرد توسعه شهر، ابزاری است که در آن، تکنیک های مشارکتی به کار گرفته شده و هدف اصلی آن، تأمین توسعه پایدار شهری از طریق ظرفیت سازی اجتماعی برای تدوین چشم انداز مشارکتی و اقدام همگانی می باشد. همچنین راهبرد توسعه شهری در جهت رشد عدالت اجتماعی در شهرها از طریق فرایند مشارکت و همکاری گسترده جامعه، به منظور ارتقاء کیفیت زندگی کلیه شهروندان تلاش می نماید. بنابراین پژوهش حاضر بر حسب هدف کاربردی می باشد و از لحاظ روش توصیفی-تحلیلی است در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه از همه شهروندان و مسئولین شهری نظرسنجی بعمل آمد و برای تجزیه تحلیل داده ها بدست آمده از پرسش نامه ها از نرم افزار SPSS، و مدل تحلیلی SWOT و از GIS برای طراحی نقشه های محدوده مورد مطالعه استفاده گردید. و نتایج حاصله نشان می دهد که از بین شاخص های راهبرد توسعه شهری، فقط شاخص بانک پذیری و رقابت پذیری نسبتا در سطح مطلوبی قرار دارند ولی در کل هیچ کدام یک از شاخص ها در سطح مطلوبی نیستند اما نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان می دهد شاخص بانک پذیری با بتای 436. بیشترین تأثیر و شاخص قابلیت زندگی بتای 255. کمترین تأثیر را بر توسعه شهر زنجان دارد و در انتها با استفاده روش های وزن دهی به شاخص-ها و معیارهای ارزیابی، توسط روش عکس پذیری رتبه ای، شاخص بانک پذیری اهمیتی بیشتری کسب کرد. و همچنین مدل تحلیلی سوات نشان می دهد که بهترین راهبرد برای شهر زنجان راهبرد (تهاجمی) است که با بهره گیری از نقاط قوت از فرصت ها استفاده می شود.