امید مبارکی

از آنجا که بحران های ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ بحران های انسان ساخت، ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﺗﻠﻔﺎﺕ گسترده تری ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﺎﺭ می آورند ﻭ ﺍﺯ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ پیش بینی ﻛﻤﺘﺮﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﻣﺤﻠﻰ به منظور ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻮﺍﺩﺛﻰ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ برخوردار است. یکی از نکات مهمی که معمولاً در بخش «آمادگی» به آن اولویت چندانی قائل نمی شوند، آمادگی های لازم فردی و خانوادگی است. در اکثر مواقعی که منابع و سرویس های اضطراری دولت ها با محدودیت روبرو هستند؛ آمادگی های فردی و یا خانوادگی نقش بسیار حساسی در زنده ماندن افراد دارند. بدین منظور، بر اساس مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش، مفهوم آمادگی در 4 بعد، 10 شاخص و 43 گویه تعریف شده است. این پژوهش با توجه به این که از طریق شناخت و مطالعه به سوی رفع نیازهای بشر و بهبود محل سکونت وی می پردازد، از نوع تحقیقات توصیفی- کاربردی است. جامعه آماری پژوهش کلیه ی خانوارهای شهر ورزقان هست که با استفاده از فرمول کوکران حجم آن 305 خانوار تعیین شده است. جمع آوری داده های مربوط به تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده است؛ قسمت کتابخانه ای از منابع موجود مثل کتاب ها، مقالات، پایان نامه ها و ... انجام گرفته و کار پیمایشی شامل تکمیل پرسشنامه از جامعه آماری است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری T تک نمونه ای، واریانس یک طرفه و تکنیک تحلیلی SWOT بهره گرفته می شود. برای تحلیل داده ها نرم افزارهای SPSS و Minitab به کاربرده شده است و برای ترسیم نقشه ها مورد نیاز پژوهش از نرم افزار GIS استفاده شده است. نتایج آزمون T برای هر یک از متغیرهای عملیاتی (0.088) و ذهنی و نگرشی(0.241) نشانگر وضعیت نامطلوب آن ها است و آمادگی فیزیکی- کالبدی (0.005) در وضعیت مناسبی قرار دارد. نتایج واریانس یک طرفه نشان می دهد بین محلات (قدیم، میانی، جدید) از نظر آمادگی خانوار در برابر بلایای طبیعی تفاوت معناداری وجود ندارد. ولی نتایج این آزمون برای تفاوت مؤلفه ها در بین خانوار نشان می دهد آمادگی کالبدی- فیزیکی با میانگین 3.100 در مقایسه با آمادگی عملیاتی با میانگین 2.947 دارای معناداری است. نتیجه ی کلی این پژوهش نشان می دهد آمادگی خانوارها در سطح پایین هست و نیازمند آموزش و توجه جدی است.