از گذشته های دور تاکنون مخاطرات محیطی (طبیعی و انسانی) اجزای جدایی ناپذیر زندگی انسان ها بودهاند. شناخت عمیق حوزه ها و قلمروها و در نظر گرفتن تمهیدات لازم ما را در رویارویی با مخاطرات یاری می کند. اما مهمترین عاملی که در هنگام بروز حوادث طبیعی و انسانی، منجر به وقوع بحران میشود، آسیبپذیری کالبدی ابنیه است. آسـیبپـذیری سکونتگاههای ﺷﻬﺮﻱ، ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ بی دفاع، محلات ﻧﺎﺍﻣﻦ، ﺷﻬﺮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻏﻠﻂ، ﻫﻤﻪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺗﻬﺪﻳﺪﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در مقیاس شهری پدافند غیرعامل راهبردی برای کاهش آسیب پذیری و افزایش تاب آوری در برابر مخاطرات شامل طبیعی و انسان ساخت است. بنابراین هدف این تحقیق ارزیابی آسیب پذیری مساکن شهر مهاباد از منظر پدافند غیر عامل است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای GIS و Expert choice استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد بعد از مقایسه زوجی شاخص های تحقیق با مدل AHP، شاخص کیفیت ابنیه با وزن 137/0 بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. و شاخص های عمر ابنیه و سکونت غیرمعمول و کاربری های خطرزا به ترتیب 112/0 و 111/0 ، 101/0 در جایگاه های دوم و سوم و چهارم قرار گرفته است و در آخر هم معیار شیب زمین و عرض معابر با 022/0 قرار دارند. هندسه نامنظم بافت شهری مهاباد، رشد طبیعی شهر ، وجود اسکانهای غیر رسمی و بافت قدیم و فرسوده در بخش مرکزی شهر، وجود قطعات مسکونی با مساحت کمتر در بافت جنوبی و مرکزی شهر، زمینه های آسیب پذیری بافت شهری را میسر ساختهاند و در صورت وقع بحرانهای طبیعی و انسانی این بافتها بشدت آسیب خواهند دید و خسارات مالی و جانی زیادی را به بار خواهد آورد.
