پرویز دهقانی

با تغییر نقش و مسؤولیت دولت در عصر پسامدرن اداره حکومت و تقویت نظام مبتنی بر آموزه حکومت مداری در ساختار دولت فراتنظیمی، حقوق شهروندی نیز مفهوم نوینی یافت. امروزه با ظهور اندیشه شهروند جهانی و فعال در عرصه اداره امور کشور، علاوه بر گستردگی دامنه مفهومی حقوق شهروندی، شاهد مصادیق نوینی از حقوق و آزادی های بنیادین هستیم که تا پیش از این مرسوم نبودند. ایجاد نظام حکمرانی مطلوب و تحقق بستری برای ایفای نقش فعال شهروند در عرصه اداره امور کشور، دو گام اساسی در عملکرد دولت های پست مدرن است که به دلیل ایجاد تحول شگرف در اندیشه حقوق شهروندی، بررسی نظری مفهوم آن را بیش از پیش در حقوق امروز حائز اهمیت کرده است. سؤال اصلی مطروحه در نظام اندیشه های حقوقی کنونی اینست که امروزه چه مفهومی از حقوق شهروندی خلق و ظهور یافته است. در پی نیل به پاسخی روشن به این سؤال، در این مقاله تلاش می شود تا مبانی نظری مفهوم نوین حقوق شهروندی در عرصه پست مدرن حکومت به تصویر کشیده شود. در این مقاله دریافته شد که مؤلفه های حکمرانی مطلوب که سرمشق تکالیف دولت های نوین قرار گرفته، استخوان بندی اصلی حقوق نوین شهروندان در عرصه کنونی حکمرانی را نیز تشکیل می دهد و گستره مفهومی این حق ها را می توان در یک نظام جهان وطنی یافت که حضور پررنگ شهروند در قلمرو حکمرانی متکثر ملی و فراملی را در عرصه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی اداری رقم می زند.