پریسا فتحی رضایی

مقدمه: آنزیم آسپاراژیناز تجزیه آسپاراژین به اسید آسپارتیک و آمونیاک را کاتالیز می کند. این آنزیم اخیرا بعنوان یک داروی شیمی درمانی مهم برای درمان سرطان های مختلف مانند لوسمی لنفوبلاستی، بیماری های بدخیم دستگاه لنفی و لنفوم غیر هوچکینی (NHL) استفاده می شود. آسپاراژیناز به دلیل پتانسیل جلوگیری از تولید آکریل آمید و حفظ کیفیت غذا یک آنزیم مفید در صنایع غذایی است. محصولات پروبیوتیکی حاوی باکتری های مفید هستند که آثار مفیدی بر سلامتی دارند. یکی از مهم ترین ویژگی های زیستی پروبیوتیک ها خنثی سازی عوامل جهش زا و سرطان زا می باشد. میکروارگانیسم های زیادی پتانسیل پروبیوتیکی دارند که از میان آنها گونه های لاکتوباسیلوس و بیفیدیوباکتریوم از معمولترین آنها می باشند. هدف این مطالعه بهینه سازی تولید آسپاراژیناز از سویه لاکتوباسیل جداشده از آب پنیر سنتی شهرستان مراغه می باشد. مواد و روش ها: سویه با آزمایش های تشخیصی از جمله آزمایش های میکروبی و بیوشیمیایی شامل رنگ آمیزی گرم، فعالیت کاتالازی و اکسیدازی، تخمیر قندها، و مقاومت به اسید و نمک های صفراوی مورد بررسی قرار گرقت. تولید آسپاراژیناز با روش های کیفی و کمی به ترتیب سنجش سریع با پلیت و ایمادا ارزیابی شد. تولید آنزیم آسپاراژیناز با روش پاسخ در سطح (RSM) بهینه سازی شد. نتایج: براساس نتایج RSM، بیشترین فعالیت آسپاراژیناز U/mg 131 که نسبت به شرایط غیربهینه میزان تولید 11% درصد بیشتر شده بود. عوامل بهینه شامل آسپارژین (75/1 %)، گلوکز (2%) و عصاره مخمر(25/1 %) بود علاوه براین در محیط بهینه میزان پروتئین کل و زیست توده به ترتیب mg/ml 893/0، g 345/0 اندازه گیری شد. بحث و نتیجه گیری: این سویه لاکتوباسیل جدا شده احتمالا می تواند بعنوان منبع قابل توجه برای تولید آنزیم با ارزش دارویی آسپاراژیناز مورد توجه قرار گیرد.