رضا الهویردی زاده

هر دولت و کشوری بعد از پیدایش برای بقای ملی و همبستگی آحاد ملت، نیاز دارد تا علت وجودی کشور و اندیشه سیاسی حکومت را توجیه و تبیین نماید. کشور ایران با تاریخچه و قدمت طولانی خود، تحولات بیشماری را سپری کرده است و در مقاطعی از تاریخ، موجودیت خود در مقام سرزمین و کشور سیاسی را از دست داده بود. ایران با چهره متنوع جغرافیایی، انسانی و با داشتن فرهنگ های مختلف همانند کشورهای دیگر باید بر علل وجودی و اندیشه سیاسی حکومتی محکمی استوار باشد. در مورد علل وجودی ایران و اندیشه سیاسی حاکم بر ایران دیدگاه ها و نظریات مختلفی وجود دارد. این نوشتار با روش تحقیق توصیفی - تحلیلی سعی کرده است عواملی برای علت وجودی و بقای ایران مطرح نماید که تأثیر بیشتری بر شکل گیری و حفظ ایران داشته اند. مقاله حاضر از میان عوامل متعدد بر ویژگی های سرزمینی ایران (وحدت سرزمینی و موقعیت جغرافیایی ایران)، ریشه تاریخی حکومت در فلات ایران، نژاد و قومیت، ارزش های و خصوصیات مشترک فرهنگی و نمادهای یکسان و دین و مذهب تاکید کرد. یافته های تحقیق بیانگر آن است که عوامل سرزمینی ایران، حکومت مقتدر و متمرکز و مذهب فراگیر، مهمترین عوامل وجودی و اندیشه سیاسی حکومت هستند. عامل نژاد و قومیت، عامل وجودی ایران نبوده و از پشتوانه علمی و مستحکمی برای حفظ بقای ایران برخوردار نیست. ارزش ها و خصوصیات مشترک، عامل وجودی ایران نیست ولی در حفظ و بقای ایران، ارزش و اهمیت بالایی دارد.