رضا الهویردی زاده

کشور ایران از موقعیت جغرافیایی برّی برخوردار است و بیشتر تحولات و روابط ایران با کشورهای منطقه از طریق خشکی است. ایران همانند بقیه کشورهای دریایی ناگزیر است از مزیت دریاها به فراخور نیاز استفاده نماید. مقاله حاضر نقش موقعیت جغرافیایی برّی ایران بر اقتصاد دریاپایه را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. موقعیت جغرافیایی برّی ایران دست کم در چهار جنبه: الف) فرهنگ و تمدن برّی، ب) گسترش سرزمینی خشکی پایه، پ) جمعیت و سازه های انسانی محدود ساحلی و ت) عقب ماندگی تاریخی را در سواحل جنوبی ایران موجب گردیده است. فرهنگ و تمدن برّی، حضور اجتماعات انسانی محدود و ضعف سازه های انسانی در سواحل جنوبی و عقب ماندگی تاریخی سواحل جنوبی، در مقایسه با هسته مرکزی و شمالی فلات ایران، موجب عدم شکل گیری اقتصاد دریاپایه در ایران شده است. خلیج فارس و دریای عمان در این میان نقش متفاوتی در اقتصاد دریایی ایران دارند. سواحل خلیج فارس بیشتر محل تمرکز صنایع سنگین نفت و گاز، فولاد، نیروگاه های اتمی و سایر صنایع آبی است. در مقابل، دریای عمان بیشتر نقش خدماتی، گردشگری و تفریحی دارد.