سمیرا خدایاری

کنه تارتن دولکه ای با نام علمیTetranychus urticae Koch یک آفت پلی فاژ است که دامنه پراکندگی آن در سراسر جهان می باشد. اهمیت کنه های تارتن به علت خسارت زیاد، دامنه میزبانی وسیع، افزایش سریع جمعیت و توانایی در گسترش مقاومت به آفتکش ها است. عوامل زیادی در تبدیل شدن این کنه به آفت موثر هستند که از جمله آنها می توان شرایط گیاه میزبان را نام برد. تغییرات اقلیمی، کم آبی و گرم شدن تدریجی کره زمین در درجه اول گیاهان و در درجه بعدی گیاهخواران را تحت تاثیر قرار می دهند. خشکی و شوری از جمله عوامل تنش زا هستند که در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهند. چنانچه تنش های محیطی اتفاق نمی افتاد، عملکرد واقعی باید برابر با عملکرد پتانسیل گیاهان می بود. در پژوهش حاضر اثر تنش های خشکی در دو سطح و شوری در سه سطح بر برخی از ویژگی های گیاه یونجه (محتوی پراکسید هیدروژن، مالونیل دی آلدئید و میزان فعالیت آنزیم-های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز) و سپس اثر آن بر باروری کنه تارتن دولکه ای بررسی گردید. تنش های خشکی با عدم آبیاری گیاه به مدت 5 و 10 روز و تنش های شوری با آبیاری گیاه با محلول 100، 200 و 300 میلی مولار کلریدسدیم به صورت یک روز در میان اعمال شد. تیمار شاهد هم یک روز در میان آبیاری شد. نتایج حاصل از آزمایش ها نشان داد که محتوی پراکسید هیدروژن و مالونیل دی آلدئید گیاه میزبان به طور معنی داری تحت تاثیر تنش ها خصوصا شوری 300 میلی مولار افزایش یافت. در بین آنزیم های آنتی اکسیدان نیز، آنزیم آسکوربات پراکسیداز به طور معنی داری در تیمار شوری 300 میلی مولار و تحت تاثیر افزایش پراکسید هیدروژن و مالونیل دی آلدئید افزایش یافت. تنش های میزبان باروری کنه تارتن دولکه ای را به طور منفی تحت تأثیر قرار دادند و بیشترین اثر مربوط به تیمار شوری 300 میلی مولار بود.