گیاه بذرالبنج (Hyoscyamus niger) گیاه علفی و چند ساله از خانواده سیب زمینی بوده که مانند دیگر گیاهان این خانواده نظیر شابیزک و تاتوره، بطور انحصاری تروپان آلکالوئیدهای دارویی هیوسیامین و اسکوپولامین را تولید می کند. این ترکیبات ارزشمند دارویی، دارای اثرات آنتی کولینرژیک بوده و مهارکننده رقابتی استیل کولین، ضد اسپاسم و آرام بخش می باشند. یکی از راهکارهای مقرون به صرفه جهت افزایش تولید ترکیبات موثره در گیاهان دارویی، استفاده از الیسیتورهای زیستی و غیرزیستی میباشد. در این پژوهش، اثر قارچ Piriformospora indica و مخمر Yarrowia lipolytica بر میزان رشد و تولید تروپان آلکالوئیدهای دارویی و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان مورد بررسی قرار گرفت. گیاهچه های بذرالبنج، به مدت دو هفته در محیط کشت حاوی قارچ و مخمر قرار داده شدند. نتایج افزایش میزان وزن تر و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز در گیاهچههای تیمار شده با قارچ و مخمر نسبت به گیاهچههای شاهد را نشان داد. میزان هیوسیامین در اندام هوایی و میزان اسکوپولامین هم در ریشه و هم در اندام هوایی گیاهچههای تیمار شده با قارچ اندوفیت نسبت به گیاهچه های شاهد افزایش معنی دار یافت. همچنین میزان اسکوپولامین در ریشه و بخصوص اندام هوایی گیاهچههای تیمار شده با مخمر، بطور قابل توجهی در مقایسه با گیاهچههای شاهد افزایش نشان داد. بنابراین، قارچ P. indica و مخمر Y. lipolytica، میتوانند بعنوان الیسیتور زیستی مناسب، جهت افزایش میزان متابولیتهای ثانویه دارویی و زیستتوده در گیاه بذرالبنج مورد استفاده قرار گیرند.
