برخی نظریات در احیای زیست بوم دریاچه ارومیه بر انتقال منابع آب از مناطق دیگر تأکید دارند که خودموجب انتقال بحران به آن مناطق می شود. در این میان، کمتر به اصلاح الگوی مصرف آب در بخش های متعامل با این زیستبوم تأکید می شود. در این راستا، بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی، راهکار مناسبی برای ذخیره آب و بازگرداندن مازاد آن برای باز توزیع به دریاچه می باشد. لذا، تحقیق حاضر درصدد شناسایی عوامل مؤثر بر رفتار کشاورزان در صرفه جویی مصرف آب با تأکید بر نقش سازمان های مردم نهاد محیط زیستی می باشد. چارچوب نظری تحقیق بر اساس الگوی رفتار هدفمند پروجینی و کانر شکل گرفت. جامعه تحقیق کلیه کشاورزان حوضه آبریز جنوبی دریاچه ارومیه در شهرستان میاندوآب بودند ( N ≈23750 ) که با جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 368 نفر انتخاب شد و طبق نمونه گیری طبق ه ای با انتساب متناسب نسبت به نمونه گیری آن ها اقدام شد و با ابزار پرسشنامه پیمایش شدند. روایی صوری پرسشنامه توسط عده ای از اعضای هیأت علمی رشته ترویج و آموزش کشاورزی تأیید شد. برای تأیید انسجام گویه های شاخص های تحقیق، از مطالعه پیش آزمون و تحلیل عاملی تأییدی در فضای نرم افزار AMOS (نسخه 20) استفاده شد. آمار توصیفی و استنباطی تحقیق با نرم افزار SPSS تحلیل گردید. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که کنترل رفتاری و عملکرد سازمان های مردم نهاد محیط زیستی به طور مستقیم بر رفتار صرفه جویی آب تأثیر می گذارند و تمایل به مشارکت در سازمان های مردم نهاد و تمایل به احیای دریاچه ارومیه به طور غیرمستقیم و با واسطه نیت مشارکت در سازمان های مردم نهاد محیط زیستی و نیت صرفه جویی آب بر رفتار صرفه جویی آب تأثیر میگذارند. در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق، پیشنهادهایی برای بهبود رفتار کشاورزان در مصرف آب و افزایش مشارکت آن ها در سازمانهای مردم نهاد محیط زیستی ارائه شده است.
