سید بهمن موسوی

باکتریهای محرک رشد گیاهان میتوانند موجب تغییر ویژگیهای ریشه شده و عملکرد گیاهان را بهویژه در شرایط تنش رطوبتی افـزایش دهند. برای بررسی این موضوع آزمایشی گلدانی با مایهزنی سه سویه مختلف از باکتری باسیلوس سیمپلکس (سویه های 2-31 ،3-42 و 4-51 ،(دو سطح رطوبتی شامل 80 و 50 درصد گنجایش مزرعه و دو رقم جو کویر و دشت اجرا شد. نتایج نشـان دادنـد کـه مایـه زنـی بـا باکتریهای مذکور به طور میانگین باعث افزایش 28 درصدی عملکرد بیولوژیک جو در شرایط تنش رطوبتی در مقایسه با شاهد شدند. اثر باکتریها در افزایش عملکرد بیولوژیک وابسته به رقم بوده و باکتری 2-31 simplex Bacillus در رقم کویر و بـاکتر ی 3-42 simplex. B در رقم دشت بیشترین تأثیر معنیدار را داشت. بررسی روابط بین ویژگیهای ریشه با عملکرد بیولوژیک جو نشان داد که همبستگی خطی بین) با صفات وزن تازه ریشه (%84 ،(حجـم ریشـه (%83 (و سـطح ریشـه R2 آنها وجود داشت به طوری که بیشترین مقادیر ضریب تبیین (81 %به دست آمد. با توجه به ارتباط بین صفت ریشه با عملکرد بیولوژیک جو و نقش باکتری 2-31 simplex. B در افزایش 121 درصدی سطح ریشه در شرایط تنش رطوبتی به نظر میرسد که تأثیر بر صفات ریشه از مکانیسمهای مهم این باکتری در افزایش عملکرد باشد. ولی عدم تأثیرپذیری ویژگیهای ریشه در مقایسه با افزایش عملکرد بیولوژیک گیاه توسط مایهزنی با باکتری 3-42 simplex. B احتمـالاً بیـانگر بهبود در سایر فرآیندهای فیزیولوژیک است. در کل میتوان نتیجه گرفت که باکتریهای جنس باسیلوس بر تعدیل اثر منفی تنش رطـوبت ی در جو مؤثر بوده و این باکتریها میتوانند بهعنوان کاندیدای مؤثر در تهیه کودهای زیستی مطرح باشند.