سپیده بوذری

در اسلام و حقوق ایران برخی از حقوق و تکالیف، برای زوج و برخی از آن ها برای زوجه و برخی مشترک میان زوج و زوجه است. مبنای تدوین حقوق میان زوجین بر تفاوت های ذاتی میان دو جنس استوار است. در اسلام و حقوق ایران در رابطه با حقوق زوجه بر دو نوع حقوق مالی و غیر مالی تأکید شده است که شناخت این دو حقوق، بر زوجین ضروری است؛ زیرا امروزه یکی از علل مهم فروپاشی خانواده ها، بی اطّلاعی از وظایف و حقوق متقابل زوجین و سستی در ادای آن هاست در نتیجه رعایت حقوق متقابل میان زوجین موجب تحکیم و دوام زندگی مشترک می شود. با وجود این که عقد نکاح، عقدی غیر مالی است ولی برخی از این آثار مالی و برخی غیر مالی است. در این پژوهش به حقوق مالی مختصّ زوجه می پردازیم. حقوق مالی، حقوقی است که قابل تبدیل و تقویم به پول می باشد. حقوق مالی زوجه که شوهر مکلّف به رعایت آن است عبارتند از: حق نفقه، حق مهر (انواع مهر)، اجرت المثل، نحله، ارث و ... . حقوق ایران در ضمن مواد قانونی، منطبق با اسلام حقوق مالی زوجه را بیان نموده است. مقاله حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی درصدد بررسی حقوق مالی زوجه در حقوق ایران می باشد. البته شایان ذکر است که اسلام و حقوق ایران علاوه بر این که برای زن، استقلال قائل شده است در بخش مالکیّت و مسائل اقتصادی نیز برای او حق مالکیت در نظر گرفته است و در این زمینه به او استقلال می دهد، به طوری که زوجه می تواند مالک دستاوردهای خود باشد و به هر طریقی که بخواهد در اموال خود تصرف کند.