شهریار دشتی

رشد روزافزون جمعیت همراه با محدودیت گسترش زمین های زراعی یکی از مهمترین چالش-های بخش کشاورزی در تامین غذای مردم جهان می باشد. از سوی دیگر ناپایداری تولیدات کشاورزی در اثر کاهش کیفیت اراضی موجود که در نتیجه مدیریت های ناصحیح اتفاق می افتد، بر شدت این چالش می افزاید، زیرا برای داشتن تولید پایدار، نیاز هست تا کیفیت خاک به عنوان بستر تولید محصول در طولانی مدت حفظ شود. شور شدن اراضی یکی از فاکتورهای تاثیرگذار در کاهش کیفیت خاک می باشد. هر چند که شور شدن خاک اثرات سریع و آنی را از خود نشان نمی دهد(مترنیچ و همکاران، 2003). اما به دلیل عواقبی که در زندگی بشر دارد در دنیای امروز بسیار مورد توجه قرار گرفته و به عنوان یک مخاطره محیطی شدید مد نظر قرار گرفته است(یو و همکاران، 2010). به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک این معضل تاثیر بسیار زیادی برافزایش جمعیت و تامین غذای مورد نیاز آنها نهاده است(فریفته و همکاران، 2006). سطح کل اراضی کره زمین 13.2 میلیارد هکتار است که 7 میلیارد هکتار آن را اراضی قابل کشت و 1.5 میلیارد هکتار از آن را تحت کشت می باشد(تنجی، 1990). از اراضی تحت کشت حدود 22 درصد اراضی شور و 37 درصد خاک های سدیمی می باشند(سپاسخواه و همکاران، 1986). خاک های شور و سدیمی اغلب در اقلیم های خشک و نیمه خشک یافت می-شوند(زابولک، 1991). برآورد نشان می دهد که در هر دقیقه 3 هکتار از اراضی زراعی جهان به دلیل شوری و سدیمی شدن خاک ها از بین می روند(آبرول و همکاران، 1988). از این رو ارزیابی و پایش توزیع مکانی شوری خاک و تغییرات آن برای اولویت بندی اراضی در معرض خطر و اتخاذ سیاست های مدیریتی صحیح به منظور مقابله با کاهش حاصلخیزی و باروری خاک اهمیت بسزائی دارد. دریاچه ارومیه، واقع در شمال غرب کشور ایران، یکی از بزرگترین دریاچه های شور جهان و بزرگترین دریاچه شور در خاورمیانه است (ضرغامی، 2011؛ کرباسی و همکاران، 2010؛ حسن زاده و همکاران، 2011). گستردگی این دریاچه در دوره های پرباران، از شمال به جنوب بالغ بر 140 کیلومتر و پهنای آن از شرق به غرب به 85 کیلومتر می رسد (جلیلی و همکاران، 2011). دریاچه ارومیه زیستگاه فصلی مهمی برای بسیاری از گونه های پرندگان مهاجر بوده و حدود 200 گونه از پرندگان از جمله پلیکان ها و فلامینگوها در دریاچه ارومیه و اطراف آن به ثبت رسیده است. حوزه آبریز دریاچه ارومیه م