شهریار دشتی

توانایی رقابتی ضعیف نخود در برابر علف های هرز باعث کاهش شدید عملکرد آن می شود. بنابراین ارزیابی حساسیت صفات مختلف رویشی و زایشی این گیاه در مقابل علف های هرز می تواند برای مدیریت های زراعی و اصلاحی مفید واقع شود. به همین منظور در این مطالعه نحوه تغییرات در صفات نخود زراعی تحث تنش علف های هرز منطقه مراغه توسط روش های چند متغییره بررسی شد. نتایج تجزیه به مولف های اصلی نشان داد مبارزه با علف هرز باعث تفکیک معنی دار صفات زایشی و رویشی به ترتیب در مولفه اول و دوم می شود در حالی که این تفکیک تحت فشار علف های هرز دیده نمی شود.. طبق نتایج کلاستربندی صفت عملکرد مهمترین صفت برای مولفه ی اول در پلات های عاری از علف هرز ارزیابی شد ولی تحت فشار علف هر برای این مولفه مهمترین صف تعداد نیام در بوته بود که همبستگی بالای را با درصد پوکی نیام نشان داد. تنش علف هرز باعث کاهش شدید صفات عملکرد و اجزایی عملکرد نخود شد. حداکثر کاهش به میزان 6/19 درصد در صفت عملکرد دانه مشاهده شد. کاهش در صفات عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت نیز بیش از 10 درصد برآورد شد. در کل نتایج نشان می دهد تغییرات در تعداد نیام و تعداد دانه در بوته مهمترین عامل کنترل کننده ی عملکرد در شرایط تنش علف هرز باشد. همچنین افزایش تعداد شاخه در شرایط تنش یکی از راهکارهای مقابله با علف های هرز توسط گیاه نخود ارزیابی شد.