شهریار دشتی

به منظور بررسی اثر کنترل علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد محصول در کشت مخلوط گشنیز (Coriandrum sativum L.) و ماشک گل خوشه ای (Vicia villosa Roth) در فواصل کاشت مختلف، آزمایشی در قالب اسپیلت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 97 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مشگین شهر واقع در استان اردبیل اجرا شد. عامل اصلی در دو سطح کنترل و عدم کنترل علف های هرز و عامل فرعی در 7 سطح کشت خالص گشنیز، کشت خالص ماشک گل خوشه ای، کشت مخلوط گشنیز و ماشک گل خوشه ای (1:1) با فاصله های مختلف بذور روی ردیف های ماشک گل خوشه ای 5 (A)، 5/7(B)، 10(C)، 5/12(D) و 15 (E) سانتی متر بود. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اثر علف هرز (کنترل و عدم کنترل) بر تمامی صفات مورد مطالعه در هردو گیاه به جز تعداد چتر در بوته و شاخص برداشت در گشنیز و وزن خشک نیام ها و تعداد دانه در بوته ماشک گل-خوشه ای معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که در تمامی صفات به جز ارتفاع بوته گشنیز و ماشک گل خوشه ای با کنترل علف هرز نسبت به عدم کنترل مقادیر بیشتری را داشتند. در گشنیز اثر کشت مخلوط بر تمامی صفات به غیر از ارتفاع بوته، وزن هزاردانه و شاخص برداشت معنی دار شد و اثر متقابل علف هرز و کشت مخلوط بر عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و عملکرد اسانس معنی دار شد. در مورد ماشک گل خوشه ای اثر کشت مخلوط بر قطر ساقه، وزن خشک تک بوته، تعداد نیام های پر، وزن خشک نیام ها در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیولوژیکی معنی دار شد. براساس نتایج مقایسه میانگین ها ، بیشترین قطر ساقه گشنیز در تیمارهای مخلوط A، B و C، تعداد ساقه فرعی و درصد اسانس (29/0 درصد) در مخلوط E، تعداد ساقه فرعی گلدار و تعداد چتر دربوته در همه تیمارهای مخلوط، وزن خشک تک بوته در تیمارهای D و E، تعداد دانه در چتر در تیمارهای C و D به دست آمد. براساس نتایج مقایسه میانگین ها بیشترین عملکرد بیولوژیکی (3013 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (2/689 کیلوگرم در هکتار) در کشت های خالص با کنترل علف هرز و بیشترین عملکرد اسانس در دو تیمار کشت خالص (85/1 کیلوگرم در هکتار) و کشت مخلوط گشنیز با ماشک گل خوشه ای با فاصله کشت 15 سانتیمتر (86/1 کیلوگرم در هکتار) در شرایط کنترل علف هرز به دست آمد. در ماشک گل خوشه ای نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که ب