وحید رومی

ویروئیدها، کوچکترین عوامل بیمار یزای گیاهی، متشکل از RNA حلقوی تک لا و فاقد ژنوم رمزگذار میباشند و قادرند در میزبانهای گیاهی تکثیر شوند. گوجه فرنگی از مهمترین سبزیجات مورد کشت در ایران و بخصوص در استان آذربایجا نغربی میباشد، که در سالهای اخیر کشت گلخانه های این محصول افزایش چشمگیری داشته است. این پژوهش در طول سالهای 1400 -1399 جهت ردیابی ویروئید غده دوکی سیب زمینی ) Potato spindle tuber viroid, PSTVd ( در روی گیاهان گوجه فرنگی کشت شده در گلخانه های استان آذربایجانغربی انجام شد. برای این منظور تعداد 89 نمونه از گیاهان مشکوک با علائم زردی برگ، رشد غیرطبیعی و بدشکلی میوه و همچنین فاقد علائم ظاهری مشخص، جمع آوری شد. RNA کل گیاه از بافت برگ به روش CTAB استخراج و RT-PCR با استفاده از آغازگرهای عمومی تیره پوسپوویروئیده Pospi1, Pospi2 انجام شد. نتایج حاصل از بررسی محصول PCR در ژل آگارز نشان داد که 51 نمونه از 89 نمونه تهیه شده از گلخانههای شهرستا نهای ارومیه، خوی، مهاباد و نقده آلوده به این ویروئید بودند. بالاترین درصد آلودگی در گلخانه های شهرستان مهاباد با 79 % و بعد به ترتیب نقده 66 %، خوی 57 % و کمترین درصد آلودگی در گلخانههای شهرستان ارومیه با 40 % تشخیص داده شد. با توجه به نتایج این مطالعه، استان آذربایجا نغربی در وضعیت بحرانی از نظر توسعه این ویروئید بوده و نیازمند مطالعه و بررسی بیشتر میباشد.